وحدت و همگرایی کانون گفتمان قرآن:
وحدت و برادری از جمله اموری است که در قرآن کریم مورد تأکید فراوان قرار گرفته است. در قرآن کریم با تعابیر گوناگونی از مسئله ی وحدت سخن به میان آمده است.
در یک جا خداوند می فرماید:«انما المؤمنون اخوه» ؛ به درستی که مؤمنان برادران یکدیگرند.
قرآن کریم، یکی از بلاهایی را که مانند صاعقه، طغیان رودها و دریاها برای جامعه ی اسلامی مضرو خطرناک می شناسد، اختلاف و تنازع وگروه گروه شدن مردم است. پس ما نیز به عنوان داعیه داران اسلام و معرفت باید مطیع امر خدای سبحان باشیم و از نزاع و اختلاف دست برداشته و دست برادری به سوی دیگر امت های اسلامی دراز کنیم و لبیک گوی فرمان خدا باشیم که فرموده: «واعتصموا بحبل الله جمیعا و لاتفرقوا» ؛ و همگی به ریسمان الهی چنگ زنید و پراکنده نشوید. امام خمینی (ره) تأکید بر وحدت را از جمله مسائل مهم سیاسی قرآن به شمار می آورند و در این باره می فرمایند: از مسائل مهم سیاسی قرآن دعوت به وحدت و منع از اختلاف است. با تعبیرهای مختلفی که در قرآن کریم، منع تنازع بین مسلمین و سران مسلمین است که نکته اش را هم فرموده است که «لا تنازعوا فتفشلوا و تذهب ریحکم» ؛ فشل شدن از این بدتر چه که کشورهای پهناور اسلامی با همه ی قدرتی که از حیث سیاسی، از حیث نظامی، از حیث ذخایر دارند، در مقابل اسرائیل همه فشل هستند؟ دشمنی که حمله بر اسلام کرده است و حمله بر بلاد مسلمین کرده است و هرروز توسعه را زیاد می کندو قانع به یک کشور هم برای خودش نیست، مسلمین در مقابل او فشل هستند. پس اسلام امروز مظلوم است و قرآن مهجور است. احکام قرآن مهجور است به اینکه در مأذنه ها اذان می گویند و نماز می خوانند و اکثر احکام سیاسی اسلام را به آن اعتنا ندارند. پس مسلمانان را چه شده است که فریاد هزاران کودک مظلوم گرفتار در چنگ استعمار را نمی شنوند؟
قدرتهای بزرگ سعی دارند تا با حیله گری و با تبلیغات و با استفاده از وابستگان خود، برهمه چیز اسلام سلطه پیدا کنند، چرا که آنها با اصل اسلام مخالفند، آنها می دانند که اگر در زیر پرچم اسلام میلیاردها جمعیت مجتمع شوند، برای آنها در دنیا زندگی کردن مشکل می شود و دست جنایتکار همه ی آنها قطع می شود. با این شرایط آیا بسنده کردن به قرائت قرآن کافی است؟
خیر؛ قرآن باید در تمام شئون انسانی اسلام حاضر و ناظر باشد. امام (ره) براین باور بودند که اگر مسلمین فقط همین یک فرمان خدا؛ که آنها را به برادری دعوت کرده است را عمل نمایند، در برابر هرگونه آسیب از سوی دشمنان اسلام، مصون خواهند ماند. ایشان خاطرنشان می کنند که: اگر در تمام کشورهای اسلامی همین یک دستور خدا را که عقد اخوت بینشان انداخته است را عمل بکنند، قابل آسیب دیگر نیست. اگر این یک میلیارد جمعیت به این حکم خدا سرنهاده باشند، اطاعت کرده بودند همین یک امر را که انما المؤمنون اخوه، برادرند اینها، اگر این برادری در همه جا بود، اگر این برادری در همه قشرهای ملتها بود، این گرفتاریها برای ما پیدا نمی شد. وحدت تکلیف شرعی: مسلمین مأمورند به دستی و مواصلت و نیکویی به یکدیگر و موّدت و اخوّت، و معلوم است که آنچه موجب ازدیاد این معنی می شود، محبوب و آنچه این عقد اخوت را بگسلد و تفرقه بین مسلمین بیاندازد مغبوض صاحب شرع و مخالف مقاصد عالی اسلام است، امام با توجه به ضرورت اجتماعی و آثار مهم وحدت، آن را تکلیف الهی و شرعی می دانند و وحدت واقعی را نشانه ی نفوذ دین در افراد می دانستند و همواره چنین رهنمود می کردند: «روزی که احساس کردید که محبت و برادری میان شما و سایر اقشار خدمتگذار زیاد می شود، بدانید که ایمانتان زیادتر گردیده است». ایشان اختلاف و تفرقه اندازی را از جمله گناهانی برمی شمردند که به سختی مورد آمرزش خداوند قرار می گیرد:«شما توجه داشته باشید که یک کلمه ی اختلاف آمیز از گناهان بزرگ است که مشکل است خدای تبارک و تعالی بیامرزد». اگر ما نگاهی به آموزه های اخلاقی دین مبین اسلام بیندازیم خواهیم دید که پرهیز از ایجاد تفرقه و تشتت میان گروه های مختلف مردم، از جمله امور مهم اخلاق اسلامی به شمار می آید، تا جایی که در قرآن کریم برای اخوت و برادری پاداش اخروی در نظر گرفته شده است؛ چرا که هرچیزی که ما در این دنیا کاشت می کنیم در سرای آخرت درو خواهیم کرد.
برادری و وحدت نیز از جمله اموری است که صورت غیبی آن در آخرت اینگونه معرفی شده است: «و نزعنا ما فی صدورهم من غل اخوانا علی سرر متقابلین» ؛ هرگونه حسد و کینه و دشمنی را از سینه ی آنها برمی کنیم، در حالی که همه برادرند، و بر تختها روبروی یکدیگر قرار دارند. اتحاد و همدلی محکی است برای ایمان و اعتقاد و به فرموده ی امام راحل (ره): « این محکی است که ما ببینیم به دیگران به چشم برادری نگاه می کنیم و برادروار با هم هستیم یا که خدای نخواسته یک خصومتی در کار است و یک گرفتاری هایی است». ایجاد وحدت در میان مسلمین به عنوان نعمت و رحمتی است از جانب خدای سبحان و به هراندازه که ما مسلمانها در برابر این نعمت شکرگزار باشیم و تمام سعی و تلاشمان این باشد که اگر وحدتی ایجاد می نمائیم، قصدی جز رضایت حضرت حق نداشته باشیم، مسلماً این رحمت الهی ادامه پیدا خواهد کرد و انشاءالله انسجام اسلامی در میان همه ی ملت های مسلمان پدیدار خواهد شد و مسلمین به ابرقدرت دنیا تبدیل خواهند شد، البته این امر به شرطی محقق خواهد شد، که ما مسلمانها، نه طرف «مغضوب علیهم» برویم و نه به طرف «ضالین» بلکه پیرو «صراط مستقیم» باشیم.
پروین صارم پور
دراینکه چرا امام چهارم با لقب زین العابدین شناخته می شوند داستان جالبی روایت شده است :
در کشف الغمه روایت کرده است که شبی آن حضرت در محراب عبادت ایستاده بود و با پروردگار خود مناجات می نمود، سپس شیطان به صورت اژدهائی ظاهر شد که آن حضرت را از عبادت خود مشغول گرداند، حضرت به او ملتفت نشد، سپس آمد و ابهام پای آن حضرت را در دهان گرفت و گزید، و باز متوجه نگردید و دانست که او شیطان است، سپس فرمود که:دور شو ای ملعون، و باز متوجه عبادت خود شد، پس هاتفی سه مرتبه او را ندا کرد که: توئی زین العابدین، و به این سبب آن حضرت ملقب به این لقب شد.[1]
کتاب معجزه جاوید تفکر انسانی است ،تنها روش گفتگو و تامل میان اندیشه های قدیم و جدید است و درست به همین علت هم ,معجزه پیامبر خاتم از این جنس است.
در عصر معاصر وبه ویژه در عرصه علوم اسلامی هیچ کس نمی تواند منکر ارزش ها و تاثیراتی باشد ؛که از اندیشه و قلم استاد شهید مرتضی مطهری سر چشمه می گیرد.اندیشه او چنان پاک، عمیق و در خدمت اسلام است که امام (ره) تمام آثار ایشان را تایید میکند.
در این راستا استاد گرانقدر حوزه الزهرا (س)-شیراز سر کار خانم لیلا بانشی اقدام به تالیف کتابی با عنوان «انسان شناسی از دیدگاه استاد مطهری»(با این ریشه بیگانه نباشیم) نموده اند.
این کتاب در حدود 250 صفحه به مباحث انسان شناسی ،اهمیت آن،هویت و حقیقت انسانی،شخصیت و ویژگی روانی انسان وارتباط او با دنیا و آخرت و….می پردازد .این کتاب که به همت نشر ارم شیراز انتشار یافته است با قیمت 30000 ریال قابل دسترسی است.
روزی پیامبر(ص) با جمعی به نماز جماعت ایستاد . در آن زمان حسین (ع) کودک خردسال بود . زمانی که پیامبر (ص) به مسجد رفت حسین (ع) نیز به سوی پیامبر(ص) دوید و بر پشت آن حضرت سوار شد و پاهای خود را حرکت می داد و می گفت : حل حل .[1] زمانی که پیامبر می خواست سر از سجده بر دارد، حسین (ع) را با دستهایش می گرفت و در کنارش بر زمین می نهاد. زمانی که به سجده دوم می رفت ، باز حسین (ع) بر پشت آن حضرت سوار می شد و پاهایش را حرکت داده و همان جمله را ادا می کرد . این منظره چند بار تکرار شد، تا پیامبر (ص) از نماز فارغ گردید .
یک نفر یهودی که شاهد این منظره بود ، نزد پیامبر (ص) آمد و عرض کرد:« شما با فرزندان خود به گونه ای رفتار می کنید که در میان ما چنین رفتاری نیست . »
پیامبر (ص) در پاسخ او فرمود : امه لو کنتم تومنون بالله و برسو له لرحمتتم الطبیان.
«آگاه باشید اگر شما ایمان به خدا و رسولش بیاورید، به کودکان مهر و محبت می ورزید .»
همین منظره و سخن، قلب آن یهودی را به اسلام جذب کرد و همان دم مسلمان شد.[2]
یک دقیقه در محضر حضرت آیه الله بهجت
نوجوان و جوانان بدانند باید ملتفت باشند که هم چنانی که روز به روز سن و سال بالا می رود، علم و ایمانشان هم باید همین جور باشد. معلوماتش از همان کلاس اول بالا می رود، ایمانشان هم ملازم با همین علم باید بالا برود.
باید بدانید که ما مسلمان ها، امتیازی بر غیر مسلمان ها نداریم، الا به قرآن و عترت؛ و الا ما هم مثل غیر مسلمان ها می شویم. اگر ما قرآن نداشته باشیم، مثل غیر مسلمان ها هستیم. اگر ما عترت نداشته باشیم مثل مسلمان ها یی که اهل ایمان نیستند هستیم.
باید بدانیم و بکوشیم تا روزبه روز در این دو امر ترقی کنیم.
از خدا بخواهید که از قرآن جدایمان نکند. از عترت جدایمان نکند. اگر کسی یکی از از این دو تا را ندارد هیچ کدام را ندارد. این دو با هم هستند. نمی توانیم از قرآن و عترت دوری کنیم . اگر دوری کردیم در دام گرگها می افتیم و خدا می داند آیا از دستشان نجات می یابیم؟
خیلی احتیاط کنید. احتیاط شما در این است که از یقین تجاوز نکنید. خیلی سعی کنید که غیر یقین را وارد یقینات شما نکنند. آب توی شیرتان نریزند.
هر کلمه ای از هر کسی شنیدی دنبال این بروید که آیا صحیح است؟ مطابق با عقل و دین هست یا نه. بدانید که ما وقتی خلوت می کنیم خداوند مطلع است. وقتی جلوی مردم حرف می زنیم مطلع است. وقتی ساکتیم خدا مطلع است.
صاحب این خانه، صاحب این عالم از فرد فرد ما، از همه اعمال و افعال و حالات ما با خبر است و حتی از آن چه نیت کرده و می کنیم. نیت خیرمان را می نویسد و نیت شرمان را نمی نویسد تا زمانی که شر انجام شود. حتی وقتی شر و کار بدی انجام می دهیم صبر می کند ببیند توبه می کنیم یا نه؟ برمی گردیم یا نه؟
آن چیز هایی که می دانید خیر است عمل کنید و آن چیزهایی را که نمی دانید از حالا متوقف کنید و احتیاط کنید تا روشن شود.
برگرفته از ماهنامه آشنا