تحقیق پایانی سطح دو (کارشناسی)

 موضوع:

خلود در جهنم

استاد راهنما:

حجه الاسلام والمسلمین یوسفعلی

 استاد داور:

جناب آقای طلعتی

 تهیه و تنظیم:

زهرا نوروزی

تابستان 1390

چکیده

بی شک میان جرم و جریمه همیشه تناسبی برقرار است.هرقدر جرم سنگین تر باشد مجازات آن نیز سنگین تر است. این مجازاتهای قراردادی است ولی در آثار وضعی و طبیعی انسان مسأله طوری است که گاه انسان بر اثر یک لحظه سهل انگاری گرفتار عارضه ای می شود که قابل جبران نیست. از آیات قرآن نیز به خوبی استفاده می شود که گروهی به علت انجام برخی گناهان در عذاب ابدی خواهند بود و در دوزخ مخلدند و خلود به معنای همیشه ماندن و جاودانگی در عذاب است. در آیات قرآن و روایات ائمه علیهم السلام مکرر از عذاب جاودان یاد شده و اسباب و عواملی را باعث خلود از جمله: کفر، شرک، نفاق، ارتداد، تکذیب آیات خدا و دشمنی و نافرمانی کردن از دستورات خدا و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و … البته درباره ی مخلدین در آتش با دقت در آیات و روایات معلوم می شود، آن چه قدر مسلم است که در آتش دوزخ مخلدند کفار و بی ایمان ها هستند. اما همه معصیت کاران، مخلد در جهنم نیستند، مگر این که گناه آن چنان عظیم باشد که انسان را به کفر و ترک ایمان بکشاند  یا سبب شود که، شخص بی ایمان از دنیا برود وگرنه صرف ارتکاب گناه با وجود ایمان باعث خلود در جهنم نمی شود.

همچنین مسأله ی خلود و ابدیت، تنها در رابطه با عذابهای جهنم نیست بلکه این واژه در رابطه با نعمت های بهشتی نیز به کار رفته و نعمت های بهشتی نیز ابدی و دائمی هستند، لکن خلود و دوام در نعمت های الهی مسأله ساز نیست، زیرا لطف خدای بی نهایت بود و مؤمنین می توانند بی نهایت مشمول عنایت او باشند. پس ایرادگیری ها در محور ابدیت عذاب است که خلود و ابدیت را چون گناه محدود است با عذاب جاودان مخالف و با عدل خدا ناسازگار می دانند. البته این از راه پذیرفتن تجسم اعمال و تکوینی بودن کیفرهای اخروی که نتیجه طبیعی اعمال است قابل پاسخ است. اشکالات مطرح شده هیچ یک با ظواهر آیات و روایات سازگار نیست لذا علمای اسلامی اشکالات و توجیهات مخالفان را مردود دانسته و هم جهنم و هم عذاب را ابدی دانسته اند و آن را نه منافی با عدالت خدا دانسته و نه معارض با لطف الهی.

کلیدواژه: خلود- جهنم-کفر- شرک- نفاق

ویژگی های دنیا از منظر قرآن

استاد راهنما

سرکار خانم غفارنیا

استاد داور:

سرکار خانم فلاح زاده

محقق:

مریم یوسفی باصری

تابستان 1388

       چکیده

اگر انسان بخواهد برای زندگی خود تصمیم بگیرد و راه صحیح را انتخاب کند و نگرش صحیحی نسبت به دنیا داشته باشد تا به سعادت حقیقی در دنیا و آخرت دست یابد، باید ویژگی های دنیا را از منظر قرآن که بهترین کتاب راهنماست بشناسد. اما از جایی که برخی از انسان ها در اثر عدم شناخت این ویژگی ها، به جای این که دنیا را وسیله ای برای رسیدن به آخرت قرار دهند، آن را هدف پنداشته و به آن دل بسته اند، و به پیامدهای منفی دنیا دوستی دچار شده اند به گونه ای که از طی کردن مسیر تکامل خویش بازمانده اند، پرداختن به ویژگی های دنیا از منظر قرآن ضروری به نظر می رسد.

 به همین خاطر در این نوشتار به حقیقت دنیا و اقسام آن، ویژگی های دنیا از منظر قرآن، و پیامدهای دنیا دوستی پرداخته شده است.

 این دنیا یک حقیقتی دارد که عبارت است از زمین و آنچه بر روی زمین است از معادن و حیوانات و زنان و فرزندان و اموال و امثال این ها. و دارای مراحل مختلفی چون بازیچه و سرگرمی بودن، تجمّل گرایی، فخرفروشی و تکاثر در جمع آوری اموال است و بسیار زودگذر می باشد و در واقع محلّی برای ذخیره توشه آخرت می باشد.

 دارای دو قسم ممدوح و مذموم می باشد. و این بدان معناست که بهره گیری از دنیا دو گونه است: ممدوح و مذموم. اگر انسان دنیا را هدف اصلی پنداشته و برای آن اصالت قائل شود مذموم است. امّا اگر دنیا را مقدّمه و وسیله رسیدن به آخرت قرار دهد دنیای ممدوح است. همچنین این دنیا دارای ویژگی هایی چون فریبندگی، آرایشگری، لهو و لعب بودن، تفاخر و تکاثر و … است. دوستی آن یک سری پیامدهای فردی و اجتماعی را به دنبال دارد که پیامدهای فردی آن عبارتند از: مال دوستی، طغیانگری، فریفتگی، حجاب وکوردلی،ترک آخرتو انکار معاد، عذاب آخرت. و پیامدهای اجتماعی آن عبارتست از: ترک انفاق، بی اعتنایی به دین و گمراه کردن مردم، تمسخر تهیدستان و مؤمنان، پیمان شکنی، ترک جهاد.

ولادت حضرت فاطمه معصومه(س) در روز اول ذيقعده سال ١٧٣ هجرى قمرى در مدينه منوره واقع شده است. ديرى نپاييد كه در همان سنين كودكى مواجه با مصيبت شهادت پدر گرامى خود در حبس هارون در شهر بغداد شد. لذا از آن پس تحت مراقبت و تربيت برادر بزرگوارش حضرت على بن موسى الرضا (ع) قرارگرفت. 

در سال ٢٠٠ هجرى قمرى در پى اصرار و تهديد مأمون عباسى سفر تبعيد گونه حضرت رضا (ع) به مرو انجام شد و آن حضرت بدون اين كه كسى از بستگان و اهل بيت خود را همراه ببرند راهى خراسان شدند. 

يك سال بعد از هجرت برادر، حضرت معصومه (س) به شوق ديدار برادر و اداي رسالت زينبي و پيام ولايت به همراه عده اى از برادران و برادرزادگان به طرف خراسان حركت كرد و در هر شهر و محلى مورد استقبال مردم واقع مى شد. 

اين جا بود كه آن حضرت نيز همچون عمه بزرگوارشان حضرت زينب(س) پيام مظلوميت و غربت برادر گراميشان را به مردم مؤمن و مسلمان مى رساندند و مخالفت خود و اهلبيت (ع) را با حكومت حيله گر بنى عباس اظهار مى كرد. بدين جهت تا كاروان حضرت به شهر ساوه رسيد عده اى از مخالفان اهلبيت كه از پشتيبانى مأموران حكومت برخوردار بودند،سر راه را گرفتند و با همراهان حضرت وارد جنگ شدند، در نتيجه تقريباً همه مردان كاروان به شهادت رسيدند، حتى بنابر نقلى حضرت(س) معصومه را نيز مسموم كردند. 

به هر حال ، يا بر اثر اندوه و غم زياد از اين ماتم و يا بر اثر مسموميت از زهر جفا، حضرت فاطمه معصومه (س)بيمار شدند و چون ديگر امكان ادامه راه به طرف خراسان نبود قصد شهر قم را نمود. پرسيد: از اين شهر«ساوه» تا «قم» چند فرسنگ است؟ آن چه بود جواب دادند، فرمود: مرا به شهر قم ببريد، زيرا از پدرم شنيدم كه مى فرمود: شهر قم مركز شيعيان ما است.

بزرگان شهر قم وقتى از اين خبر مسرت بخش مطلع شدند به استقبال آن حضرت شتافتند; و در حالى كه «موسى بن خزرج» بزرگ خاندان «اشعرى» زمام ناقه آن حضرت را به دوش مى كشيد و عده فراوانى از مردم پياده و سواره گرداگرد كجاوه حضرت در حركت بودند، حدوداً در روز ٢٣ ربيع الاول سال ٢٠١ هجرى قمرى حضرت وارد شهر مقدس قم شدند. سپس در محلى كه امروز «ميدان مير» ناميده مى شود شتر آن حضرت در جلو در منزل «موسى بن خزرج» زانو زد و افتخار ميزبانى حضرت نصيب او شد. 

آن بزرگوار به مدت ١٧ روز در اين شهر زندگى كرد و در اين مدت مشغول عبادت و راز و نياز با پروردگار متعال بود. محل عبادت آن حضرت در مدرسه ستيه به نام «بيت النور» هم اكنون محل زيارت ارادتمندان آن حضرت است. 

سرانجام در روز دهم ربيع الثانى و «بنا بر قولى دوازدهم ربع الثانى» سال ٢٠١ هجرى پيش از آن كه ديدگان مباركش به ديدار برادر روشن شود، در ديار غربت و با اندوه فراوان ديده از جهان فروبست و شيعيان را در ماتم خود به سوگ نشاند .مردم قم با تجليل فراوان پيكر پاكش را به سوى محل فعلى كه در آن روز بيرون شهر و به نام «باغ بابلان» معروف بود تشييع نمودند. همين كه قبر مهيا شد دراين كه چه كسى بدن مطهر آن حضرت را داخل قبر قرار دهد دچار مشكل شدند، كه ناگاه دو تن سواره كه نقاب به صورت داشتند از جانب قبله پيدا شدند و به سرعت نزديك آمدند و پس از خواندن نماز يكى از آن دو وارد قبر شد و ديگرى جسد پاك و مطهر آن حضرت را برداشت و به دست او داد تا در دل خاك نهان سازد. 

آن دو نفر پس از پايان مراسم بدون آن كه با كسى سخن بگويند بر اسب هاى خود سوار و از محل دور شدند.بنا به گفته بعضي از علما به نظر مى رسد كه آن دو بزرگوار، دو حجت پروردگار: حضرت رضا (ع) و امام جواد (ع) باشند چرا كه معمولاً مراسم دفن بزرگان دين با حضور اوليا الهي انجام شده است. 

پس از دفن حضرت معصومه(س) موسى بن خزرج سايبانى از بوريا بر فراز قبر شريفش قرار داد تا اين كه حضرت زينب فرزند امام جواد(ع) به سال ٢٥٦ هجرى قمرى اولين گنبد را بر فراز قبر شريف عمه بزرگوارش بنا كرد و بدين سان تربت پاك آن بانوى بزرگوار اسلام قبله گاه قلوب ارادتمندان به اهلبيت (ع). و دارالشفاي دلسوختگان عاشق ولايت وامامت شد."آفتاب” سالروز وفات آن حضرت را به تمام عاشقان حضرتش تسلیت می گوید.

احادیثی پیرامون حضرت معصومه(س)
قال الصادق عليه السلام:
ان للّه حرماً و هو مكه ألا انَّ لرسول اللّه حرماً و هو المدينة ألا وان لاميرالمؤمنين عليه السلام حرماً و هو الكوفه الا و انَّ قم الكوفة الضغيرة ألا ان للجنة ثمانيه ابواب ثلاثه منها الى قم تقبض فيها اموأة من ولدى اسمها فاطمه بنت موسى عليهاالسلام و تدخل بشفاعتها شيعتى الجنة با جمعهم

خداوند حرمى دارد كه مكه است پيامبر حرمى دارد و آن مدينه است و حضرت على (ع) حرمى دارد و آن كوفه است و قم كوفه كوچك است كه از 8 درب بهشت سه درب آن به قم باز مى شود - زنى از فرزندان من در قم از دنيا مى رود كه اسمش فاطمه دختر موسى (ع) است و به شفاعت او همه شيعيان من وارد بهشت مى شوند.


عن سعد عن الرضا(ع) قال:
يا سعد من زارها فله الجنة
ثواب الأعمال و عيون اخبار الرضا(ع): عن سعد بن سعد قال: سالت اباالحسن الرضا(ع) عن فاطمه بنت موسى بن جعفر (ع) فقال:
من زارها فله الجنة
امام رضا (ع) فرمود- كسى كه حضرت فاطمه معصومه را زيارت كند پاداش او بهشت است . 

كامل الزيارة:عن ابن الرضا عليهماالسلام قال:
من زار قبر عمتى بقم فله الجنة
امام جواد - كسى كه عمه ام را در قم زيارت كند پاداش او بهشت است . 

امام صادق (ع):
من زارها عارفاً بحقّها فله الجنة (بحار ج ٤٨ صفحه ٣٠٧)
امام صادق (ع) كسى كه آن حضرت را زيارت كند در حالى كه آگاه و متوجه شأن و منزلت او باشد بهشت پاداش اوست . 

امام صادق (ع):
«الّا انَّ حرمى و حرم ولدى بعدى قم» (بحار ج ٦٠ صفحه ٢١٦ )
امام صادق (ع) - آگاه باشيد كه حرم و حرم فرزندان بعد از من قم است

جايگاه حضرت معصومه(س)
لقب «معصومه» را امام رضا(ع) به خواهر خود عطا فرمود:آن حضرت در روايتى فرمود:
«مَنْ زَارَ الْمَعصُومَةَ بِقُمْ كَمَنْ زَارَنى.» (ناسخ التواريخ، ج ٣، ص ٦٨، به نقل از كريمه اهل بيت، ص ٣٢)

«هركس معصومه را در قم زيارت كند،مانند كسى است كه مرا زيارت كرده است.»
اين لقب، كه از سوى امام معصوم به اين بانوى بزرگوار داده شده، گوياى جايگاه والاى ايشان است.

امام رضا(ع) در روايتى ديگر مى فرمايد:
هركس نتواند به زيارت من بيايد، برادرم را در رى يا خواهرم را در «قم» زيارت كند كه ثواب زيارت مرا در مى يابد. (زبدة التصانيف، ج ٦، ص ١٥٩، به نقل از كريمه اهل بيت، ص ٣ .)

نشانه های مومن از دیدگاه آیات و روایات

استاد راهنما:

سرکارخانم زارعی

استاد داور :

جناب آقای طلعتی

پژوهشگر

مریم کریمی

چکیده

 ایمان یک امر باطنی است که آثارش دراعمال آدمی ظاهر می شود و بدان آرامش می یابد و تفاوت آن با اسلام آنست که اسلام تسلیم شدن اعضا درمقابل آنچه خداوند دستور می دهد می باشد که ممکن است قلبی ونهادینه هم نشده باشد.از نشانه های مومن واقعی که در قرآن و روایات به آن اشاره شده آنست که مومن همواره سعی می کند درجات وارکان ایمان را دست یابد.تا در رسیدن به مدارج کمال به صفاتی آراسته گردد که او دربرقراری رابطه با خود و خداوندو دیگران یاری می رساند.از نشانه های مومن در رابطه اش با خود از جنبه قلبی دارا بودن عزت و حیا است.اوهمچنین زیرک و روشن بین است و زهد را به تمام معنا که همان عدم دل بستگی به دنیا ست دارا است.از نشانه های جنبه های جوارحی ایمان محافظت از اعضا و جوارح است.علاوه بر آن مومن به کسب روزی حلال و دانش می پردازد واز لحاظ ظاهری آراسته و خوش رو می باشد.راست می گوید و از زیاده گویی می پرهیزد و دارای نظم است .مومن با ایمان و یقین،یاد خداوند و اشتیاق به مرگ، باخوف ورجا، تواضع و تسلیم، توکل، دوست داشتن و نیت صحیح از لحاظ قلبی بامعبود خود رابطه برقرار می سازد.او با انجام واجباتش، پرداخت زکات، ستایش و شکر گزاری، دعا کردن و ان شاء الله گفتن وجهاد کردن، با خالق خویش از جنبه جوارحی رابطه برقرار می کند.مومن با دیگران که شامل نزدیکان از جمله پدر و مادروهمسرو فرزندان وخویشاوندان می باشد رابطه دارد و با عیادت از بیماران ،شرکت در تشییع جنازه، یتیم نوازی و با انفاق و صدقه دادن به مردم عادی نیازمند رابطه ویاری می رساند.او باعفو وگذشت، عدم آزار، انصاف داشتن، مدارا وسازش ،امانت داری، مهمان نوازی، سلام و معانقه کردن، امر به معروف ونهی ازمنکر، مشورت، خوش خلقی،همسایه داری، پرهیز ازقهر وآشتی کردن و با پرهیز از غیبت و حسادت وتهمت حقوق اجتماعی دیگران را رعایت می کند..

کلید واژه : مومن-ایمان- کفر- کافر- رابطه- قرآن- روایات

“قساوت قلب از دیدگاه قرآن”

استاد راهنما

سركار خانم صادق 

استاد داور

سركار خانم فلاح زاده

پژوهشگر

ام البنین برشان

چکیده 

قلب گرهر اصیل و مهد معرفت و محبت است که باید از این ودیعه ی ارزشمند الهی، نهایت مراقبت را به عمل آورد؛ تا همیشه سالم بماند و نباید با گناهان و اعمال نادرست، زنگار بر آن ایجاد شود؛ چرا که در این صورت، قلب سلیم، تبدیل به قلب شقی و بیماری شده که یکی از این بیماری ها، قساوت قلب نام دارد و با این شرایط، انسان، به جای اینکه به وسیله ی قلب، به راه نجات، سعادت، القاء و قرب الهی دست یابد، به فساد کشیده شده و موجبات هلاکت او فراهم می گردد؛ چرا که روح انسان، با جسم او در ارتباط بوده و از آن تاثیر می پذیرد که اگر در زندگی، مرتکب گناه شود، نقاط سیاهی قلب او را فرا گرفته و هر چه او برگناهش اصرار بورزد، این سیاهی، به سختی و سفتی دل می انجامد که در نهایت، دیگر قدرت درک حقایق را نداشته و به حیوانی تبدیل شده که هیچ لینت و ترحمی در قلبش وجود ندارد و قساوت، تمام روح او را در بر گرفته است.

در این تحقیق به حقیقت قلب و قساوت آن، عوامل، آثار و پیامدها و در آخر به راه های درمان این بیماری پرداخته شده؛ که به لحاظ نوع نگرش، توصیفی و به لحاظ کار کرد، کاربردی بوده ودر این راستا، از منابع روایی، تفسیری، اخلاقی و… مانند المیزان، چهل حدیث، تسنیم، بحارالانوار و قلب سلیم استفاده شده است.

کلید واژه: قلب، قساوت، سلامت، غفلت، مرض، گناه .