آداب مهمانی و میزبانی در آیات و روایات

استاد راهنما
سرکار خانم علوی
استاد داور
سركار خانم فلاح زاده
پژوهشگر
راضیه عادل
زمستان 1389

چكيده

قرآن دینی جامع و کامل است. همین ویژگی قرآن است که چیزی از جزئیات زندگی آدم را فرو نگذاشته است. در حقیقت با اتکا به روایاتی و که از ائمه و پیامبران به ما رسیده و قرآن سبک زندگی سالم و درست را می توان از آن آموخت.
اسلام با توجه به فطرت بشر گاه در جزئیات نیز دخالت می کند و اینگونه نیست که سبک زندگی را در بخش کلیات و سطوح عالی تبیین کند بلکه به حوزه های کوچکتر و جزئی تر وارد می شود و حتی در حوزه آداب افزون بر اخلاق دستورهایی را ارائه می دهد. از این رو سبک زندگی در اسلام از کلی ترین و اصولی ترین آغاز و به مباحث و موضوعات بسیار ریز و دقیق و لطیف چون آداب ادامه می یابد.
یکی از این موضوعات بسیار ریز و دقیق و لطیف در سبک زندگی، آداب میهمانی است که در آیات قرآنی و روایات که اشکال گوناگون به این موضوع پرداخته شده است.
مهمانی همانند هر کار دیگر آدابی دارد که اگر بدان عمل شود کمک بسیاری به انسان ها در رسیدن به مقصد و قرار گرفتن در مسیر درست خدایی شدن می کند.
زیرا انسان ها در روابط اجتماعی است که خود را به طور کامل تعریف می کند و اصولاً هوی، تنها در سایه ی شناسایی دیگری معنا می یابد و هویت یابی در سایه ی آن محقق می شود. از این رو مسائل و مباحث اجتماعی بیش تر مورد توجه و اهتمام قرآن و اسلام است و تا جایی که امکان دارد باید مورد اهمیت و توجه قرار بگیرد.
واژگان كليدي: ادب، مهمان، میزبان.

پایان نامه سطح دو (کارشناسی)
حکومت واصول آن از دیدگاه امام علی (ع)
درنهج البلاغه

استاد راهنما
سرکار خانم فلاح زاده

گردآورنده
مژگان رنجبر
زمستان ۱۳۸۷

چکيده

نظام حکومتی و سياسی اسلام ، مانند هر نظام سياسی _ و اصولاً هر مجموعه ای _ هدفهايی را دنبال می کند که به دو گروه اصلی و فرعی تقسيم می شوند .
هدف اصلی نظام اسلام ، توسعه ی بستر و زمينه هايی است که تقرب انسان به پيشگاه خداوند وآرامش وآسايش جاودان او ، در آن گستره حاصل می شود . و اهداف فرعی نظام اسلامی که ابزار تحقق هدف اصلی می باشند .
نظام سياسی اسلام ، برای دستيابی به اهداف اصلی و فرعی خود بر پايه ها واصول اصلی و فرعی استوار است و حرکت خود را بر اين پايه ها و اصول بنياد می نهد .
پايه ها واصول اصلی که چهار چوب عملکرد نظام سياسی را معين می کند عبارتند از : خدا محوری ، مردم سالاری دينی و عدالت محوری . همچنين اصول فرعی چون _ايجاد امنيت سياسی و رعايت حدود آزادی و … .
سر منشأ اين نوع اصول همان اصول اصلی و اوليه است .
اين پژوهش ديدگاه امام علی (ع) را راجع به اصل حکومت و اصول وپايه های ان بررسی کرده و به روش کتابخانه ای صورت گرفته است . اميد استگامی در جهت ارتقاء بينش سياسی ، الگودهی صحيح به حکومتهای اسلامی و جلب رضايت اميرالمؤمنان علی (ع) باشد .

واژگان کليدی ـ سياست ـ حکومت ـ امام ـ حاکم ـ اصل و اصول

تحقيق پايان سطح دو (كارشناسي)
صداقت و راستگویی و آثار آن
استاد راهنما
سرکار خانم طهرانی
استاد داور:
سرکار خانم فلاح زاده
محقق
راضیه محمدیان
تابستان 1390
چکیده

صداقت یکی از فضایل مهم اخلاقی به معنای هماهنگی کامل سخن، نیت و رفتار انسان می باشد و نزد خداوند متعال و انبیاء و ائمه علیهم السلام دارای اهمیت و ارزش فوق العاده می باشد بدین صورت که خداوند انسان ها را از سخن بدون عمل نهی می کند طوری که چنین عملی باعث خشم خداوند می شود و این خود نشان دهنده ارزش زیاد راستگویی در سخن و عمل نزد خداوند می باشد، و ائمه بزرگوار انسانی را که همراه صدق و صداقت باشد منبع خیر و خوبی می دانند، پس صفتی با این همه ارزش و اهمیت دارای آثار فوق العاده ای برای فرد و جامعه می باشد که با توجه به آن به ضرورت تحقیق در این زمینه پی برده می شود.
صداقت دارای اقسام و مراتبی می باشد که شامل صدق در نیت که باید هر عملی را فقط برای خدا انجام داد، صدق در گفتار: به این صورت که سخنی که می گوید راست بگوید و صدق در مقامات که همان صدق در مقامات دینی مانند توکل، صبر، خوف و رجاء و صدق در اعمال که مطابقت اعمال ظاهری با حالات باطنی می باشد. صادق واقعی دارای ویژگی هایی در ارتباط با خدا که شامل: تقوای الهی، ایمان به خدا، تمامی انبیاء، و راه نیافتن شک در آنها و … و در ارتباط با دیگران: وفای به عهد، بخشش مال به افراد نیازمند و … در ارتباط با خود: صبر و استقامت، کریم و بزرگوار بودن، مطمئن ترین افراد و … می باشد.
صداقت دارای آثار مختلفی در زمینه فردی دنیوی: پاک بودن کردار و نیکوکاری، کامل شدن جوانمردی و … و در زمینه فردی اخروی: همنشینی با پیامبران، رسیدن به بالاترین مقام و … و آثاری در زمینه اجتماعی که شامل آثار صداقت در خانواده: ایجاد اعتماد و اطمینان بین اعضای خانواده، استحکام ارزشها و … و آثار صداقت فراتر از خانواده که شامل صداقت در سیاست، بین دوستان و صداقت در بازار و تجارت که مهمترین اثر آن ایجاد اعتماد بین افراد می باشد.
روشی که در این مجموعه به کار گرفته شده، توصیفی می باشد و به جمع آوری مطالب و اطلاعات پرداخته است و منابع اصلی در این پژوهش عبارتند از: کتب تفسیری چون المیزان، نمونه و … کتب روایی: اصول کافی، بحارلانوار، میزان الحکمه، کتب اخلاقی: اخلاق شبر، اخلاق در قرآن.
کلید واژه: صدق، صادق، صدیق، صداقت، کذب، ایمان، تقوا، اخلاص.

تحقيق پاياني سطح دو ( كارشناسي )
عفت و پاكدامني از ديدگاه آيات و روايات
استاد راهنما :
سركار خانم ذاكر حقيقي
استاد داور:
سركار خانم فلاح زاده
محقق :
نجمه پلخاني

پاييز 89

چكيده

سعادت و خوشبختي فرد و جامعه به آرامش روح و بهداشت رواني جامعه بستگي دارد توده هاي يك كشور و افراد جامعه انساني در صورت سلامت جسمي و روحي مي توانند به رشد، كمال، اهداف عالي، فضايل اخلاقي و پيشرفت هاي علمي و اقتصادي نائل گردند .
يكي از ارزش هاي والاي انساني و اسلامي كه سرچشمه ارزش هاي ديگر، مضمن سلامتي جامعه و موجب آثار درخشان معنوي است ، خوي عفت مي باشد كه مي توان آن را يكي از پايه هاي اخلاق و صفت كليدي براي عقب زدن رذايل و سوق دهنده به سوي تكامل و درجات عالي و كمالات متعالي دانست .
در قرآن و روايات از اين خصلت پسنديده ، بسيار تمجيد شده است كه هدف از آن بيان و معرفي الگوهاي نمونه براي تمامي افراد و راه كارهاي مقابله با بي عفتي در جامعه امروز مي باشد .
بيان و معرفي الگوها در ساختار روحي و رفتاري فرد نقش مهمي دارند. امروزه يكي از تاسف هاي جدي اين است كه زن مسلمان آن چنان كه بايسته و شايسته است با چهره هاي بلند تاريخ اسلام آشنا نيست ، زندگاني ائمه معصومين ( ع ) و ديگر چهره هاي والاي تاريخ گذشته و معاصر بايد براي زن مومن نشان داده شود تا بنگرد چه سان با حفظ هويت، شخصيت، وقار و متانت مي تواند در جامعه حضور پيدا كرده و ايفاي نقش نمايد، زيرا از زمان صدر اسلام تا به حال هيچ گاه به اندازة امروز جوامع اسلامي مورد آماج حمله هاي زهراگين فرهنگي زورمداران و كفار نبوده است.
بنابراين محور اصلي در اين تحقيق بيان آثار عفت و پاكدامني در زندگي فردي و اجتماعی به طور جامع بيان شده است .
روشي كه در اين تحقيق به كار گرفته شده بنيادي - توصيفي - عقلي و نقلي مي باشد مطالب آن به طور مستقيم و از طريق جمع آوري فيش ( كتابخانه اي ) تدوين يافته و كتب مورد استفاده منابع دست اول و دوم مي باشد كه موضوع مطالب و محتواي تحقيق را به صورت تحليلي و با استفاده از آيات قرآن و روايات ائمه اطهار ( ع ) بررسي كرده است .
واژگاه كليدي : اخلاق، اسلام، ارزش، پاكدامني، حجاب، حيا، دين، شهوت، عفت، غيرت، ناموس، نگاه، هوس.

حضرت فاطمه زهرا (عليها سلام) همسر نمونه
استاد راهنما
سركار خانم محسني
استاد داور
سركار خانم فلاح زاده
پژوهشگر
فاطمه عزيزي
زمستان 1388

چکیده

بخش مهمی از تاریخ را، زندگانی سراسر نور پیامبر رحمت وائمه معصومين علیهم السلام و مادر بزرگوار شان زهرای مرضیه (علیها سلام) تشکیل می دهد که بسیار آموزنده و پر معناست، و می تواند الگویی باشد برا ی همه کسانی که در مسیر زندگی خود به رشد وکمال می اندیشند. فاطمه زهرا (علیها سلام کسی است که زندگانیش مورد رضایت پروردگار بوده و حیاتش، الگویی برای هر زن مسلمان بلکه هر انسان با ایمان در هر زمان و مکان است .
ایشان استمرار اسوه حسنه هستند؛ اسوه گری سیره اوچنان در اوج یگانگی است که مولای عدل گستر جهان مهدی موعود (عج) می فرماید: «فی ابنه رسول الله (صلی الله علیه و آله) لی اسوه حسنه ».
او بانویی است که پدر بزرگوارش حبیب خدا و مادر مهربانش حضرت خدیجه (علیها سلام) اولین زن مسلمان است . ایشان نه سال داشت که بسیاری از ثروتمندان عرب برای خواستگاری او به رسول الله (صلی الله علیه و آله ) مراجعه می کردند. اما رسول خدا (صلی الله علیه و آله ) که آنها را همتا با دخترش نمی دید می فرمود: در این باره منتظر فرمان الهی هستم . او معصوم است و معصوم را جز معصوم کفو و همتایی نیست ؛ ایشان به فرمان الهی دخترش را به همسری امیر المومنین علی (علیه السلام) در آورد. او همسری مهربان ودلسوزبرای مولی و مصداق کامل آیه ….لتسکنوا الیها …بود. کارهای خانه را خودش انجام می داد به گونه ای که دستانش از شدت کار پینه بسته بود ؛ همسرش را بسیار دوست می داشت و در همه صحنه ها یار و یاور او بود .
مولی علی (علیه السلام) هنگامی که با مشکلات و سختی های روزگار مواجه می شد و آزار و اذیت نا مردمان بر او فشار می آورد به سوی خانه می رفت تا لحظه ای با همسرش بنشیند، زیرا لحظه ای با او بودن، تمام غمها و غصه هایش را به شادی مبدل می ساخت.
حتی زمانی که جاه طلبان و هواپرستان که اسلام را از مسیر اصلی و حقیقی آن به انحراف کشانده بودند و علی رغم دستور صریح قرآن و توصیه های پیغمبر (صلی الله علیه و آله) با خاندان وبازماندگان آن جناب رفتار ستمگرانه ای داشتند و در واقع زحمات و مساعی پیغمبر را نادیده
می گرفتند . و از هوا های نفسانی پیروی می نمودند .زهرا (علیها سلام) که بیش از همه احساس مسئولیت می کرد ناچار بود زبان به اعتراض بگشاید و تا حد توانایی در برابر اعمال ننگین آنان مبارزه کرده و توده های مردم را با حقیقت امر آشنا سازد و از مولی و ولی امرش دفاع کند که در یورش وحشیانه دزدان حکومت به خانه اش به سختی مجروح شد و پس از چند روز به شهادت رسید .
برای تدوین این موضوع از روش کتابخانه ای و توصیفی استفاده شده و بیشتر مطالب آن از منابع تاریخی و حدیثی از جمله بحارالانوار، منتهی الامال، کشف الغمه، نهج الحیاه و … گرفته شده است.
کلید واژه ها : فاطمه ، زهرا ، همسر، الگو، اسوه ، سبوی، قطیفه، قدوه ، کیاست ، عقیقه ،رایحه.