راه های زنده نگه داشتن نهضت حسینی
1-اهتمام به زیارت اربعین
امام حسن عسکری فرمودند:«علامت المومن خمس: صلاه الخمکسین و زیارة الاربعین و التختم فی الیمین و تعفیر الجبین و الجهر ببسم الله الرحمن الرحیم» «نشانه های مومن و شیعه، پنج چیز است: اقامه ی نماز پنج کانه و یک رکعت، زیارت اربعین حسینی، انگشتر در دست راست کردن، سجده بر خاک و. بلند گفتن بسم الله الرحمن الرحیم»
پیشنهاد بنده این است که در این سفر اربعین، یکی از سنتهای قدیم را احیا کنیم. قدیمها وقتی دستۀ عزاداری به یک هیاتی وارد میشد، وقتی میخواست برود، میآمدند دمِ در و با نوحههایی این دسته را بدرقه میکردند. مثلاً میگفتند: «سینهزنان شاه دین؛ خوشآمدید، خوشآمدید…» همین رفتار، یک محبت زیبایی ایجاد میکرد.
من خواهش میکنم یک نوحهای به زبان عربی درست کنید که وقتی جمع شما حرکت میکند و به یک موکبی میرسد و غذا تناول میکند، موقع بیرون رفتن، این نوحۀ عربی را-برای خداحافظی با صاحبان موکب و تشکر- خیلی کوتاه(در حدّ دو بیت) بخوانید و به سینه بزنید. تصور کنید که چه صحنۀ قشنگی خواهد شد! اشکشان جاری میشود. این برخورد با محبت و باادب واقعاً زیباست.
بر اساس روایات، در آخرالزمان ارتباط قویِ عاطفی و محبتی بین مؤمنین، باید دیده شود.
پرسش: چرا برای امام حسین (ع) اربعین می گیرند ولی برای بقیه ائمه اطهار (ع) اربعین نمی گیرند؟
پاسخ: به طور كلی باید گفت عزاداری امام حسین (علیه السلام) با سایر امامان تفاوت دارد و این به دلیل گسترهی كمی و كیفی واقعه ی عاشوراست. وضعیت خاص جهان اسلام و مسلمانان، حالات حاكمان مسلمان و ظلم های آنان، تحقیر امت اسلامی، تشدید ظلم علیه شیعیان، فراموشی آموزههایی چون امر به معروف و نهی از منكر، شیوع بدعتها و … از یك سو و موقعیت ویژهی ابا عبدالله الحسین (ع) از جهت مظلومیت و تنهایی و نوع جنگ و برخورد فیزیكی با آن حضرت و اهل و عیال ایشان، درسهای تربیتی، اجتماعی، سیاسی ، فرهنگی و دینی آن از سوی دیگر همه و همه شكل خاصی به این حادثه داده كه باعث شده كه پیامبر اكرم (ص) و حضرت زهرا و تمام ائمهی اطهار، بر احیای عزاداری آن حضرت تأكید فراوان داشته باشند.
این تأكید به عزادارى بر حضرت سیدالشهدا(ع) به خاطر فلسفه هاى سازنده و تربیتى متعدد آن است، از جمله:
1- زنده داشتن یاد و تاریخ پرشكوه نهضت حسینى
2- الهام بخش روح انقلابى و ستم ستیزى
3- پیوند عمیق عاطفى بین امت و الگوهاى راستین
4- اقامه مجالس دینى در سطح وسیع و آشنا شدن تودهها با معارف دینى
5- پالایش روح و تزكیه نفس
6- اعلام وفادارى نسبت به مظلوم و مخالفت با ظالم و…
حسین (ع)
شاید از وجوهی که برای برگزاری روز اربعین برای سیدالشهدا (ع) از سال 61 هجرت و از آن زمان تا حال که شیعه بر این امر همیشه قیام و اقدام کرده و آن را زنده نگه داشته است، آن است که برای سیدالشهدا (ع) زمین و آسمان تا چهل روز گریه کرده است؛ چنان که جناب زراره بن اعین (ره) که از اکابر اصحاب اهل بیت و فقهای شیعه امامیه است، از حضرت امام صادق (ع) روایتی نقل کرده به این عبارت که: “قال ابوعبدالله(ع): یا زراره! إن السماء بکت علی الحسین (ع) أربعین صباحا بالدم، و إن الأرض بکت علیه أربعین صباحا بالسواد، و إن الشمس بکث اربعین صباحا بالکسوف والحمره، و إن الملائکه بکت علیه أربعین صباحا و… الحدیث."("کامل الزیاره"، ص 81 و “مستدرک الوسائل"، ج 2، ص 215)
از این حدیث شریف که در یکی از کتب معتبر حدیث شیعه کامل الزیاره نقل شده استفاده می شود که بکاء آسمان و زمین و ملائکه و آفتاب بر سیدالشهدا تا چهل روز طول کشیده است. شاید انتقال همین معنا از سوی اهل بیت این سنت را در میان مردم ایجاد کرده است.
رسیدن کاروان اسیران در سفر بازگشت به صحرای کربلا در چهلم شهادت آن حضرت، و عزاداری معروفی که شد، به همراه زیارت اربعین در این مسئله دخالت داشته است.
عزاداری برای سید الشهدا به طور خاص از سوی اهل بیت (ع) تأکید شده است و اساساً نباید آن را با سایر عزاداری ها مقایسه کرد.
این اهمیت به ماهیت پیامی باز می گردد که این قیام داشته است.
بهترین تفسیر نهضت حسینی را سخنان و نامه های خود آن حضرت علیه السلام به عهده دارد و چون آن حضرت در وصیت نامه ی رسمی اش راز نهضت خود در ادامه ی راه رسول اکرم صلی الله علیه و آله و امیر المومنین علیه السلام بیان کردند، تفسیر نهضت آن حضرت علیه السلام بدون آشنایی کامل به سیره ی امیرمومنان و سیره ی رسول اکرم صلی الله ممکن نیست؛ «و أسیر بسیرة جدی و أبی علی ابن ابی طالب »[1]
سیره ی حضرت علی ابن ابی طالب علیه السلام همان سیره ی رسول اکرم صلی الله بود، نه جدای از آن؛ زیرا آن انسان کاملی که به منزله ی جان رسول اکرم صلی الله است، روش او نیز همان سیره ی رسول اکرم صلی الله خواهد بود. اگر بخواهیم سیره ی علی ابن ابی طالب را تحلیل کنیم، باید سیره ی مبارک رسول اکرم صلی الله را تحلیل نماییم و سیره ی رسول اکرم صلی الله را نیز پیش از هر چیز باید قرآن تبیین کند؛ چون رسول اکرم صلی الله هم مفسر علمی قرآن است و هم مفسر عملی آن.[2]
1-بحار الانوار، ج44، ص 329.
2-جوادی آملی، شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی،چاپ چهارم، قم؛ اسراء، 1386، ص 15.