چكيده
اسراف به معناي تجاوز نمودن از حدود و موازين الهي و خروج از حد وسط در هر كاري كه انسان انجام مي دهد، مي باشد و شامل هر نوع زياده روي در كميت و كيفيت است.
انجام اين تحقيق زمينه اي براي آشنايي افراد با اسراف و انواع آن، و وسيله اي براي پيشگيري و نجات جامعه و اصلاح بهينۀ مصرف مي باشد. لذا انجام این تحقیق زمینه ای برای بالا رفتن آگاهی افراد جامعه از زیانها و خطراتی که دامن گیر جامعه اسلامی می گردد، است.
براساس آيات و روايات، اسراف عمل حرام و از گناهان كبيره مي باشد.
اسراف امري نسبي است، يعني به مقتضاي شرايط زماني و مكاني و جوامع و شأن افراد متغير است وليكن ضايع كردن مال و خرج كردن آن در مصارف حرام و مصرف مال در آن چه به بدن ضرر مي رساند، در جميع حالات حرام مي باشد.
اسراف انواع مختلفي دارد كه شامل اسراف در خوردن و آشاميدن، انفاق، قصاص و قتل، قدرت طلبي، اموال يتيمان، امور جنسي، تبذير و اتلاف مال، فرمان نبردن و تجاوز از حريم الهي مي باشد. و انواع ديگر آن در اجتماع، شامل تجمل گرائي، اعتياد به مواد مخدر، مصروف مشروبات الكلي، رقابت هاي تسليحاتي و زياده روي در آب و برق مي باشد.
عمل اسراف، زيان هاي فردي و اجتماعي دارد كه از جمله حق ناشناسي و كفران نعمت الهي، مبتلا شدن به انواع بيماري ها، فقر، سقوط اخلاق و ايمان، اختلاف طبقاتي و كاهش توليد را به دنبال دارد.
راه هاي مبارزه با اسراف شامل: رعايت اعتدال در همه اعمال، از بين بردن عوامل مولّد اسراف، الگو گرفتن از افراد متعادل، توجه به كيفرهاي دنيوي و اخروي، تقويت وجدان، نظارت همگاني و مجازات از طريق قوه قضائيه مي باشد.
نوع منابع اين تحقيق شامل كتب اخلاقي، تفسيري و روايي مي باشد و براساس روش، يك تحقيق كاربردي، توصيفي و اخلاقي است.
واژگان كليدي: اسراف، افراط، تبذير، تجاوز، اعتدال، ميانه روي، مصرف، الگو، حدود، قوانين.
استاد راهنما
حجه الاسلام مجيد حسين زاده
استاد داور
سركار خانم فلاح زاده
پژوهشگر
نجمه حسين زاده شيرازي
یکی از مسائلی که در دین اسلام از اهمیت بسزایی برخوردار است نظم است. خداوند حکیمی که در سر تا سر هستی نظم را قرار داده است، همین نظم را هم در زندگی انسان می پسندد. دین اسلام به عنوان کامل ترین دین الهی برای تمام جزئیات زندگی دنیوی و اخروی قوانین و ضوابطی ارائه داده است که برخی از این قوانین در کتاب الهی، قرآن آمده و برخی نیز از سخنان و سیره اهل بیت (علیهم السلام) بدست می آید. تا انسان با استفاده از آن ها بتواند زندگی منظمی داشته باشد و سعادت و خوشبختی دنیوی و اخروی خود را تضمین کند.
عرصه های نظم نه تنها در زندگی عبادی انسان مانند نماز، روزه و حج جلوه گر است بلکه در مسائلی مانند نحوه گفتار، نوشتار، نشستن، تعلیم و تعلم، نحوه غذا خوردن و… نیز این امر بروز و ظهور می کند. و علاوه بر در برگرفتن زندگی فردی شامل زندگی اجتماعی امور اقتصادی، اداری، نظامی و… نیز می شود.باید توجه داشت که نظم به خودی خود به وجود نمی آید و عواملی از جمله، دینداری، تعیین هدف، برنامه ریزی، مدیریت زمان و … در به وجود آمدن و بقای نظم مؤثر است. نظم سبب استفاده بهینه از فرصت ها، تنظیم افکار، جلوگیری از اتلاف عمر و… می شود.
همان اندازه که شناخت عوامل نظم و فوائد آن مهم است شناخت موانع آن و پیامدهای بی نظمی نیز نقش بسزایی در داشتن زندگی منظم دارد، عواملی مانند جهل نسبت به بهای عمر، شیوه های ایجاد نظم، سستی و تنبلی، امروز و فردا کردن و… مانع ایجاد نظم بوده که گاه آثار به جا مانده از آن در زندگی انسان غیر قابل جبران است مانند تضییع وقت و عمر انسان که هیچ گاه باز نمی گردد، و با هدر رفتن سرمایه، پایمال شدن حقوق دیگران و… می شود.
بنابراین برای هر انسانی لازم است که نظم را در زندگی رعایت کند تا به سعادت و پیشرفت برسد.در این تحقیق بیشتر از آیات و روایات استفاده شده و روش تحقیق توصیفی کتابخانه ای است.
کلید واژه: نظم، برنامه ریزی، وقت، فرصت، عمر.
پژوهشگر:
مژگان زارع
بیش از این سوختن نمی خواهم
گریه بر خویشتن نمی خواهم
مده زحمت به بازویت مادر
به خدا پیروهن نمی خواهم
درد داری تو استراحت كن
نیمه شب آب من نمی خواهم
ای كه غم دیده از وطن هستی
بعد از این من وطن نمی خواهم
فكر عریانی مرا كم كن
غرق در خون كفن نمی خواهم
وقت قتلم میا سوی گودال
وقت كشته شدن نمی خواهم
تو ببینی كه شمر می آید
از تو بر سر زدن نمی خواهم
روی تو سایه ای كبودین داشت
سر سالم به تن نمی خواهم
شاد كن جان من كه غمگین است
رحم كن بر دلم كه مسكین است
روز اول كه دیدمت گفتم
آن كه روزم سیه كند این است
نكشد كس كمان عشق با زور
عشق شاه همه سلاطین است
بی رخت دین من همه كفر است
با رخت كفر من همه دین است
گه گهی یاد كن به دشنامم
سخن تلخ از تو شیرین است
بنوازی و پسش بیازاری
آخر ای دوست این چه آیین است
روز اول كه به استاد سپردند مرا
دیگران را هنر آموخت مرا مجنون كرد
