جامعه گسترده زنان بيش از نيمي از جمعیت بشر را تشكيل مي دهند و شناخت ويژگي هاي رواني - اخلاقي، نيازها، توانايي ها و ظرافت هاي دنياي شگفت انگيز بانوان و جايگاه اجتماعي، طبيعي، اقتصادي و فرهنگي آنان شناخت نيمي از جامعه بشري است. بدون اين آگاهي ها، استفاده از عواطف و ادراكات و توان هاي جسمي و روحي زنان در جهت مثبت يا منفي مقدور نيست.
تكامل انساني زن در پرتو شريعت آسمانی اسلام، ترديد ناپذير است. قرآن كريم راه سلوك معنوي را در برابر زنان چنان گشود كه از مريم و همسر فرعون به عنوان دو مثل و الگو براي همه مؤمنان ياد میکند. براي اينكه زنان شايسته و مقدس مي توانند الگوهاي خوبي براي ديگران باشند. پيداست كه زن با سير در مسير الهي، لايق دريافت وحي مي شود و اين لياقت، خود گواهي بر مدعاي تساوي زن و مرد در پهنه ي ايمان و تقواست.
ترسيم چهره زنان نمونه، براي تبيين ارزشهاي زن مسلمان است. اين نوشتار در جهت رونمايي از تعدادي از اين زنان الگوست و در چهار بخش اصلي تدوين گشته كه بخش اول آن شامل كليات نوشتار مي باشد و در بخش دوم به سیمای زنان در قرآن پرداخته شده و دو بخش بعد به بيان ملاك ها و نقش هاي زنان به عنوان نقش مادري و نقش همسري با بيان ويژگي ها و زندگينامه مادران نمونه قرآني و همسران نمونه قرآني پرداخته شده است.
زناني كه از مثل ها و الگوها و كلام قرآن تبعيت مي كنند خود نيز نمونه هايي از مردم نمونه اند كه گاه رتبه اي بالاتر از مردان مي يابند و مردان نيز بايد از آنان الگو بگيرند.
روش اين تحقيق ازجهت راهکار كتابخانه اي ، بر اساس راهبرد توصيفي وبراساس نگرش کاربردی مي باشد ، منابع مهم مورد استفاده كتب تفسيري و كتابهايي چون زن در آئينه جلال و جمالاز آیت الله جوادی آملی، درآمدي بر نظام شخصيت زن در اسلام محمدرضا زیبایی نژاد و سيماي زنان در قرآن از علی اکبر بابازاده مي باشد .
واژه گان كليدي: زن، نمونه، قرآن، همسر، مادر ،الگو .

تهیه و تنظیم:آزاده نیلی

یک از بزرگان می فرمود: مرحوم آیت الله حسین خادمی و شیخ عباس قمی . شیخ عبد الجواد مداحیان  را در خواب دیدم .هرسه در یکی از غرفه های بهشت دور هم جمع بودند. از ایت الله خادمی احوال پرسی کردم وگفتم : شما یک آیت الله، حاج شیخ عباس قمی یک محدث و حاج شیخ عبد الجواد هم روضه خوان امام حسین علیه السلام بودند ، این باهم بودن شما چه مناسبتی دارد؟

ایشان جواب دادند : ما همگی مداومت به زیارت عاشورا داشتیم و در مقدار خواندن زیارت عاشورا مثل هم بودیم.

(علی میر خلف زاده، کرامات الحسینیه ،ج1)

عقل ورزی از نگاه دین

استاد راهنما
سرکار خانم بانشی
استاد داور
جناب اقای طلعتی
پژوهشگر
سوسن جعفری
تابستان90

چکیده

عقل مصدر عقل یعقل به معنای امساک و جلوگیری، در اصطلاح، نیروی فهم ادراک و تشخیص است که پس از تشخیص حق از باطل و خیر از شر، انسان را تشویق می کند تا بر اساس آن به عمل صالح دست یافته و در نتیجه نفس را از عمل نسنجیده و گناه حفظ کند.
بر این اساس تعقل آن است که پویش فکری انسان را باید از لغزشگاه ها مصون داشت تا به حقیقت هستی هدایت یابد.
عقل دارای جایگاهی بس عظیم است چنان که قرآن دائماً دم از تعقل می زند و مخاطبان را به اندیشه دعوت می نماید و انسان ها را به خاطر تسلیم شدن به حکم عقل تشویق و در صورت تسلیم نشدن و بی اعتنایی، سرزنش می کند. در روایات نیز به حقیقت خرد اشاره و به اهمیت آن اشاره شده است.
عقل هم چنان که دارای دو عنصر علم نافع و عمل صالح است دارای کارکرد نظری و عملی و ابزاری است. بی شک تعقل و عقل ورزی نیز آثاری به دنبال دارد که از جمله آنها ایجاد ایمان- اعتقادی که در اعماق وجود انسان ثبوت و نفوذ یابد- است. و به دنبال گره ایمان با قلب، تقوا حاصل می شود. عقل ورزی بینش و بصیرت را برای انسان به ارمغان می آورد تا بتواند به درستی تصمیم بگیرد و عمل کند و بازیچه افراد سودجو و زیرک منافق قرار نگیرد و در نهایت خود را دوزخ رها سازد و بدست مواهب بهشتی بسپارد. اما باید عقل را پرورش داد تا آثار آن را کسب نمود. چنان که انسان خود را در مسیر تعلیم قرار دهد و نفس را تزکیه دهد و از تجارب دیگران بهره مند شود، فرد باید خود را از ایحاءات اجتماعی آزاد سازد و از اکثریت پیروی نکند چرا که گمراهی را برای انسان به ارمغان می آورند. انسان عاقل در کنار تربیت و پرورش عقل موانع را نیز باید کنار بزند این گونه که در کار عقل تمایلات نفسانی خود را حساب نکند و از گناه دوری کند و به حدس و گمان بسنده نکند و برای دستیابی به یقین تلاش کند. یکی از موانع دیگر عقل را سرگردان می کند، روش نیاکان است چرا که عقل را فریب می دهد پیروی کورکورانه اکثریت، انسان را مرعوب می کند و در تردید سرگردان می سازد. لجاجت و تعصب، عقل را پوشانده و اجازه دیدن واقعیات را به آن نمی دهد. شتابزدگی، نیز مانع دیگری است که نتیجه ای جز شکست ندارد. شخصیت گرایی و تقلید، اندیشه را سرکوب می کند و آرزوهای دور و دراز مانعی است که با فریفتن انسان، مانع اندیشه ورزی صحیح می شود.
با وجود آنکه دین، عقل را تأیید و حمایت خود را از آن اعلام می دارد و آن را وسیله ای برای هدایت انسان می شمارد و دشمنان عقل را به عقب می راند و برای پرورش عقل راهکارهایی چون سکوت و تعمق و پرسش را ارائه می دهد، اما بازگروه هایی به مبارزه و مخالفت با عقل برخاستند چنانکه ظاهرگرایان و اشاعره از میان اهل سنت و اخباریون از میان شیعه، آنها عقل را ناتوان شمرده و به تعبد متمسک شدند. در حالی که با این کار خود، جمود فکری را اشاعه داده و به دین صدمات فراوانی وارد کردند.
کلید واژه: حجر، دین، عقل، علم، لب، نهیه، جهل، حمق، حجی، خرق، سفه، قلب، مسک، نوک.

زمانه عجیبی است! برخی مردمان امام گذشته را عاشقند نه امام حاضر را، میدانی چرا؟ امام گذشته را هرگونه بخواهند تفسیر می کنند ، اما امام حاضر را باید فرمان برند! و کوفیان عاشورا را اینگونه رقم زدند.

“سید مرتضی آوینی”

نقش حضرت زینب درتاریخ اسلام

استاد راهنما: سرکار خانم آبخیز

استاد داور:  سرکار خانم فلاح زاده

پژوهشگر: ملیحه سلمانی ایزدی

بهار 84

نقش حضرت زینب (س) در اسلام از آن جایی شروع شد که برادرش امام حسین (ع) را در خاک و خون دید و دیگر تاب و تحمل خود را از کف داد و خود را برای مبارزه با عاملان حادثه آماده کرد و تصمیم برآن گرفت که از خون های پاک و مقدس پاسداری کند و هرگز نگذارد که پایمال شود و مبارزات خود را در برابر دستگاه جور حاکمان ستم کار آغاز کرد آنانی که می خواستند کارهای خود را با رنگ و لعاب دین بپوشانند و مردم را بفریبند و این حادثه بزرگ را به نفع خود به پایان برسانند.
زینب(س) با توکل بر خدا پا در این راه خطیر گذاشت. با تلاش هرچه بیشتر سعی در براندازی حکومت اموی کرد که در این کار هم موفق شد و دست آنان را رو کرد با این که یک زن بود اما متانت ، عفت و زنانگی خود را حفظ کرد و وارد صحنه شد.
حضرت زینب(س) مبارزات خود را در جنبه های مختلف به انجام رسانید در سنگر خانواده با تربیت فرزندان در سنگر علم و دانش با تعلیم زنان و در سنگر مبارزه با ترفندهای مختلف توانست رو در روی آن ها بایستد یک بار با سلاح زبان و خواندن خطبه شروع به ملامت کردن مردم کرد و آنان را از کاری که کردند آگاه ساخت بار دیگر با از جان گذشتگی در برابر امام زمان خود از نسل امامت دفاع کرد بار دیگر با رسوایی عاملان این حادثه بزرگ توانست احساسات مردم را برانگیزد و آتش انتقام را در آنان شعله ور کند تا به خونخواهی شهیدان کربلا قیام کنندکه قیام توابین یکی از این اقدامات بود. انسان آزاده باید از دین خود دفاع کند و نگذارد مصائب بر او چیره شود و حلم خود را از دست ندهد بلکه با توکل به خدا با تمام مشکلات کنار بیاید و دست از مبارزه نکشد و هرگز زیر بار خفت نرود

کلید واژه: عقیله، خاتون، اهل بیت، وظیفه، تکلیف، نقش، فصاحت، بلاغت، کربلا.