اعمال شب اول ماه مبارک رمضان

 با همسر خویش نزدیکى کند، و این عمل از ویژگی هاى این ماه است، وگرنه نزدیکى با همسر در شب اول ماه هاى دیگر مکروه است.
غسل شب اول ماه را انجام دهد.
روایت شده: هرکه در شب اول ماه رمضان غسل کند، تا ماه رمضان آینده بدنش دچار خارش نشود.
 اگر بتواند در نهر جارى غسل کند، و سى کف آب بر سر بریزد که تا ماه رمضان آینده با طهارت معنوى باشد.
مزار امام حسین علیه السّلام را زیارت کند، تا گناهانش ریخته و ثواب حاجیان و اهل عمره آن سال را دریابد.
 از این شب خواندن هزار رکعت نماز این ماه را شروع کند.
در این شب دو رکعت نماز بجا آورد، در هر رکعت سوره «حمد» و سوره «انعام» را بخواند، و از خدا درخواست کند که او را کفایت نماید، و از آنچه از دردها مى ترسد حفظ کند.
 دعاى «اللّهمّ ان هذا الشّهر المبارک» را که در اعمال شب آخر ماه شعبان گذشت بخواند.
پس از نماز مغرب دستها را بلند کند، و این دعا را که از امام جواد علیه السّلام وارد شده و در کتاب «اقبال» ذکر شده بخواند:
اللَّهُمَّ يَا مَنْ يَمْلِكُ التَّدْبِيرَ وَ هُوَ عَلَى كُلِّ شَيْ ءٍ قَدِيرٌ يَا مَنْ يَعْلَمُ خَائِنَةَ الْأَعْيُنِ وَ مَا تُخْفِي الصُّدُورُ وَ تُجِنُّ الضَّمِيرُ وَ هُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ اللَّهُمَّ اجْعَلْنَا مِمَّنْ نَوَى فَعَمِلَ وَ لا تَجْعَلْنَا مِمَّنْ شَقِيَ فَكَسِلَ وَ لا مِمَّنْ هُوَ عَلَى غَيْرِ عَمَلٍ يَتَّكِلُ اللَّهُمَّ صَحِّحْ أَبْدَانَنَا مِنَ الْعِلَلِ وَ أَعِنَّا عَلَى مَا افْتَرَضْتَ عَلَيْنَا مِنَ الْعَمَلِ حَتَّى يَنْقَضِيَ عَنَّا شَهْرُكَ هَذَا وَ قَدْ أَدَّيْنَا مَفْرُوضَكَ فِيهِ عَلَيْنَا اللَّهُمَّ أَعِنَّا عَلَى صِيَامِهِ وَ وَفِّقْنَا لِقِيَامِهِ وَ نَشِّطْنَا فِيهِ لِلصَّلاةِ وَ لا تَحْجُبْنَا مِنَ الْقِرَاءَةِ وَ سَهِّلْ لَنَا فِيهِ إِيتَاءَ الزَّكَاةِ اللَّهُمَّ لا تُسَلِّطْ عَلَيْنَا وَصَباً وَ لا تَعَباً وَ لا سَقَماً وَ لا عَطَباً.
خدایا اى آن که مالک تدبیر است، و او بر هرچیز تواناست، اى آن که میداند خیانت دیده ها را و آنچه را سینه ها پنهان مى کنند و نهاد نهان مى سازد، و او لطیف و آگاه است.
خدایا ما را از کسانى قرار ده که تصمیم گرفتند آنگاه انجام دادند، و از کسانى قرار مده که تیره بخت شدند و در نهایت تنبلى کردند و از انانى قرار مده که بر غیر عمل صالح تکیه نمودند.
خدایا بدنهاى ما را از بیماریها سلامتی بخش و ما را بر انجام آنچه از عمل بر ما واجب کرده اى یارى ده، تا این ماه از ما سپرى گردد درحالیکه آنچه را در این ماه بر ما واجب نموده ای ادا کرده باشیم.
خدایا ما را بر روزه اش یارى ده، و براى شب زنده دارى اش موفق بدار، و براى نماز در این ماه ما را شاداب گردان، و از قرائت قران محروم مساز، و پرداخت زکات را در این ماه بر ما آسان گردان.
خدایا درد مزمن، خستگى، بیمارى، هلاکت را بر ما چیره مکن.
اللَّهُمَّ ارْزُقْنَا الْإِفْطَارَ مِنْ رِزْقِكَ الْحَلالِ اللَّهُمَّ سَهِّلْ لَنَا فِيهِ مَا قَسَمْتَهُ مِنْ رِزْقِكَ وَ يَسِّرْ مَا قَدَّرْتَهُ مِنْ أَمْرِكَ وَ اجْعَلْهُ حَلالاً طَيِّباً نَقِيّاً مِنَ الْآثَامِ خَالِصاً مِنَ الْآصَارِ وَ الْأَجْرَامِ اللَّهُمَّ لا تُطْعِمْنَا إِلا طَيِّباً غَيْرَ خَبِيثٍ وَ لا حَرَامٍ وَ اجْعَلْ رِزْقَكَ لَنَا حَلالاً لا يَشُوبُهُ دَنَسٌ وَ لا أَسْقَامٌ يَا مَنْ عِلْمُهُ بِالسِّرِّ كَعِلْمِهِ بِالْأَعْلانِ يَا مُتَفَضِّلاً عَلَى عِبَادِهِ بِالْإِحْسَانِ يَا مَنْ هُوَ عَلَى كُلِّ شَيْ ءٍ قَدِيرٌ وَ بِكُلِّ شَيْ ءٍٍ عَلِيمٌ خَبِيرٌ أَلْهِمْنَا ذِكْرَكَ وَ جَنِّبْنَا عُسْرَكَ وَ أَنِلْنَا يُسْرَكَ وَ اهْدِنَا لِلرَّشَادِ وَ وَفِّقْنَا لِلسَّدَادِ وَ اعْصِمْنَا مِنَ الْبَلايَا وَ صُنَّا مِنَ الْأَوْزَارِ وَ الْخَطَايَا يَا مَنْ لا يَغْفِرُ عَظِيمَ الذُّنُوبِ غَيْرُهُ وَ لا يَكْشِفُ السُّوءَ إِلا هُوَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ ،
خدایا افطار از روزى حالت را روزى ما کن.
خدایا آنچه که از روزى ات در این ماه قسمت ما نمودی دست یافتن به آن را براى ما هموار کن، و آنچه را از فرمانت براى ما تقدیر کرده اى آسان کن، و آن را حلال و پاک و پاکیزه از گناهان بوده از گرانباری ها و بزهکاری ها قرار ده.
خدایا به ما مخوران جز غذاى پاک که نه پلید باشد و نه حرام، و روزى ات را براى ما حلال گردان، که آلودگی ها و درها با آن در نیامیزد، اى که داناییاش به امور پنهان، همانند دانایى اش به امور آشکار است، اى فضل بخش بر بندگانش به احسان، اى آن که بر هرچیز تواناست، و به هرچیز دانا و آگاه است، یادت را به ما الهام کن، و از سختى بر ما ما را برکنار دار و به آسانی ات ما را برسان، و به راستى راهنمایمان باش، و به استوارى توفیقمان ده، و از بلا نگاهمان بدار.
و ما را از بارهاى گران گناهان و خطاها حفظ کن، اى آن که گناهان بزرگ را جز او نیامرزد، و احدى بدى را جز او برطرف ننماید، اى مهربان ترین مهربانان،
وَ أَكْرَمَ الْأَكْرَمِينَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَيْتِهِ الطَّيِّبِينَ وَ اجْعَلْ صِيَامَنَا مَقْبُولاٌ وَ بِالْبِرِّ وَ التَّقْوَى مَوْصُولاً وَ كَذَلِكَ فَاجْعَلْ سَعْيَنَا مَشْكُوراً وَ قِيَامَنَا مَبْرُوراً وَ قُرْآنَنَا [وَ قِرَاءَتَنَا] مَرْفُوعاً وَ دُعَاءَنَا مَسْمُوعاً وَ اهْدِنَا لِلْحُسْنَى [الْحُسْنَي] وَ جَنِّبْنَا الْعُسْرَى وَ يَسِّرْنَا لِلْيُسْرَى وَ أَعْلِ لَنَا الدَّرَجَاتِ وَ ضَاعِفْ لَنَا الْحَسَنَاتِ وَ اقْبَلْ مِنَّا الصَّوْمَ وَ الصَّلاةَ وَ اسْمَعْ مِنَّا الدَّعَوَاتِ وَ اغْفِرْ لَنَا الْخَطِيئَاتِ وَ تَجَاوَزْ عَنَّا السَّيِّئَاتِ وَ اجْعَلْنَا مِنَ الْعَامِلِينَ الْفَائِزِينَ وَ لا تَجْعَلْنَا مِنَ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَ لا الضَّالِّينَ حَتَّى يَنْقَضِيَ شَهْرُ رَمَضَانَ عَنَّا وَ قَدْ قَبِلْتَ فِيهِ صِيَامَنَا وَ قِيَامَنَا وَ زَكَّيْتَ فِيهِ أَعْمَالَنَا وَ غَفَرْتَ فِيهِ ذُنُوبَنَا وَ أَجْزَلْتَ فِيهِ مِنْ كُلِّ خَيْرٍ نَصِيبَنَا فَإِنَّكَ الْإِلَهُ الْمُجِيبُ وَ الرَّبُّ الْقَرِيبُ [الرَّقِيبُ ] وَ أَنْتَ بِكُلِّ شَيْ ءٍ مُحِيطٌ .
و کریم ترین کریمان، بر محمّد و اهل بیت پاکش درود فرست، و روزه ما را پذیرفته بدار، و به نیکى و تقوا پیوندش ده، و همچنین کوشش ما را مورد قدردانى، و شب زنده داری ما را پذیرفته، و قرائتمان را بالا رفته، و دعایمان را اجابت شده قرار ده، و ما را به عاقبت به خیرى هدایت کن، و از دشواری برکنارمان بدار، و ما را براى آسانى آماده ساز، و درجاتمان را بالا بر، و حسناتمان را دوچندان کن، و روزه و نماز ما را بپذیر، و دعاهای مان را شنوا باش، خطاهایمان را بیامرز، و از گناهمان درگذر، و ما را از عاملان رستگار قرار ده، و از غضب شدگان و گمراهان قرار مده، تا ماه رمضان از ما سپرى گردد چنان که روزه ها و شب زنده داری مان را در آن پذیرفته باشى، و کردارمان را در آن پاکیزه، و گناهانمان را در آن مورد آمرزش قرار داده، و سهم ما را در آن از هر خیرى فراوان ساخته باشى، به یقین تویى معبود اجابت کننده دعاها، و پروردگار نزدیک به بندگان و تویى احاطه کننده بر هرچیز.
 در این شب دعاى روایت شده از امام صادق علیه السّلام را که در کتاب «اقبال» آمده بخواند:
اللَّهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمَضَانَ مُنَزِّلَ الْقُرْآنِ هَذَا شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أَنْزَلْتَ فِيهِ الْقُرْآنَ وَ أَنْزَلْتَ فِيهِ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَ الْفُرْقَانِ اللَّهُمَّ ارْزُقْنَا صِيَامَهُ وَ أَعِنَّا عَلَى قِيَامِهِ اللَّهُمَّ سَلِّمْهُ لَنَا وَ سَلِّمْنَا فِيهِ وَ تَسَلَّمْهُ مِنَّا فِي يُسْرٍ مِنْكَ وَ مُعَافَاةٍ وَ اجْعَلْ فِيمَا تَقْضِي وَ تُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ وَ فِيمَا تَفْرُقُ مِنَ الْأَمْرِ الْحَكِيمِ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ مِنَ الْقَضَاءِ الَّذِي لا يُرَدُّ وَ لا يُبَدَّلُ أَنْ تَكْتُبَنِي مِنْ حُجَّاجِ بَيْتِكَ الْحَرَامِ الْمَبْرُورِ حَجُّهُمْ الْمَشْكُورِ سَعْيُهُمْ الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمْ الْمُكَفَّرِ عَنْهُمْ سَيِّئَاتُهُمْ وَ اجْعَلْ فِيمَا تَقْضِي وَ تُقَدِّرُ أَنْ تُطِيلَ لِي فِي عُمْرِي وَ تُوَسِّعَ عَلَيَّ مِنَ الرِّزْقِ الْحَلالِ .
خدایا اى پروردگار ماه رمضان، اى فرو فرستنده قرآن، این ماه رمضان است که قرآن را در آن فرود فرستادى، و در آن دلایل روشنى از هدایت و شناسایى حق از باطل فرو فرستادى.
خدایا روزه آن را نصیب ما کن، و بر شب زنده دارى اش یارى مان ده، خدایا آن را براى ما سالم بدار، و در آن به ما سلامتى ده و آن را از سوى خویش در آسانى و سلامت کامل از ما تحویل بگیر، و در آنچه حکم می کنى و مقدّر می گردانى از فرمان حتمى خویش، و در انچه جدا مى کنى از امر حکیمانه ات در شب قدر، از ان حکمى که برگشت نمى پذیرد و دگرگون نمى شود، مقرّر فرما که ما را از حاجیان خانه محترمت بنویسى، آنان که حجّشان قبول، و سعیشان پذیرفته، و گناهانشان آمرزیده گشته، و بدیهای شان نادیده گرفته شده است.
و در آنچه حکم می کنى و مقدّر مى نمایى مقرّر فرما که عمرم را طولانى گردانى، و از روزى حلالت بر من وسعت بخشى.
سیزدهم: دعاى چهل وچهارم صحیفه کامله سجادیه را بخواند.
چهاردهم: بخواند عالى «اللّهمّ انّ هذا شهر رمضان… » را که سیّد در کتاب «اقبال» نقل فرموده، و دعایى بسیار طولانى است.
پانزدهم: بخواند:
اللَّهُمَّ إِنَّهُ قَدْ دَخَلَ شَهْرُ رَمَضَانَ اللَّهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمَضَانَ الَّذِي أَنْزَلْتَ فِيهِ الْقُرْآنَ وَ جَعَلْتَهُ بَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَ الْفُرْقَانِ اللَّهُمَّ فَبَارِكْ لَنَا فِي شَهْرِ رَمَضَانَ وَ أَعِنَّا عَلَى صِيَامِهِ وَ صَلَوَاتِهِ وَ تَقَبَّلْهُ مِنَّا
خدایا هر آینه ماه رمضان وارد شد، ماهى که در آن قرآن را فرو فرستادى، و آن را دلایل آشکارى از هدایت و شناسایى حق از باطل قرار دادى.
خداوند در ماه رمضان به ما برکت عطا کن، و بر روزه و نمازهایش یاریمان فرما و آنرا از ما بپذیز.
روایت شده رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله وقتى ماه رمضان میرسید این دعا را میخواندند.
پ شانزدهم: و نیز روایت شده است که رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله در شب اول ماه رمضان این دعا را میخواندند:
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَكْرَمَنَا بِكَ أَيُّهَا الشَّهْرُ الْمُبَارَكُ اللَّهُمَّ فَقَوِّنَا عَلَى صِيَامِنَا وَ قِيَامِنَا وَ ثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَ انْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ اللَّهُمَّ أَنْتَ الْوَاحِدُ فَلا وَلَدَ لَكَ وَ أَنْتَ الصَّمَدُ فَلا شِبْهَ لَكَ وَ أَنْتَ الْعَزِيزُ فَلا يُعِزُّكَ شَيْ ءٌ وَ أَنْتَ الْغَنِيُّ وَ أَنَا الْفَقِيرُ وَ أَنْتَ الْمَوْلَى وَ أَنَا الْعَبْدُ وَ أَنْتَ الْغَفُورُ وَ أَنَا الْمُذْنِبُ وَ أَنْتَ الرَّحِيمُ وَ أَنَا الْمُخْطِئُ وَ أَنْتَ الْخَالِقُ وَ أَنَا الْمَخْلُوقُ وَ أَنْتَ الْحَيُّ وَ أَنَا الْمَيِّتُ أَسْأَلُكَ بِرَحْمَتِكَ أَنْ تَغْفِرَ لِي وَ تَرْحَمَنِي وَ تَجَاوَزَ عَنِّي إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْ ءٍ قَدِيرٌ .
سپاس خداى را که به وسیله تو اى ماه مبارک ما را گرامى داشت.
خدایا ما را بر روزه و شب زنده داری مان نیرو بخش، و گامهای مان را استوار کن، و بر کافران پیروزمان گردان، خدایا تو یگانه اى پس برایت فرزندى نیست، و تو بى نیازى پس شبیهى برایت نمى باشد، و تویى عزیز و چیزى عزیزت نکند، و تویى بی نیاز و من تهیدستم، و تویی مولا و من بنده ام، و تویى آمرزنده و من گنهگارم، و تویى مهربان و من خطاکارم، و تویى آفریننده و من آفریده ام، و تویى زنده و من مرده ام، از تو درخواست مى کنم به مهرت که مرا بیامرزى و به من رحم کنى، و از من درگذرى، همانا تو بر هرچیز توانایى.
 در باب اوّل بیان استحباب خواندن دعاى جوشن کبیر در آغاز ماه گذشت.
دعاى حج را که در اول ماه گذشت بخواند.
 هنگامی که ماه رمضان شروع مى شود کثرت تلاوت قرآن شایسته است، و روایت شده که امام صادق علیه السّلام پیش از تلاوت قرآن این دعا را مى خواندند:
اللَّهُمَّ إِنِّي أَشْهَدُ أَنَّ هَذَا كِتَابُكَ الْمُنْزَلُ مِنْ عِنْدِكَ عَلَى رَسُولِكَ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ كَلامُكَ النَّاطِقُ عَلَى لِسَانِ نَبِيِّكَ جَعَلْتَهُ هَادِيا مِنْكَ إِلَى خَلْقِكَ وَ حَبْلاً مُتَّصِلاً فِيمَا بَيْنَكَ وَ بَيْنَ عِبَادِكَ اللَّهُمَّ إِنِّي نَشَرْتُ عَهْدَكَ وَ كِتَابَكَ اللَّهُمَّ فَاجْعَلْ نَظَرِي فِيهِ عِبَادَةً وَ قِرَاءَتِي فِيهِ فِكْراً وَ فِكْرِي فِيهِ اعْتِبَاراً وَ اجْعَلْنِي مِمَّنِ اتَّعَظَ بِبَيَانِ مَوَاعِظِكَ فِيهِ وَ اجْتَنَبَ مَعَاصِيَكَ وَ لا تَطْبَعْ عِنْدَ قِرَاءَتِي عَلَى سَمْعِي وَ لا تَجْعَلْ عَلَى بَصَرِي غِشَاوَةً وَ لا تَجْعَلْ قِرَاءَتِي قِرَاءَةً لا تَدَبُّرَ فِيهَا بَلِ اجْعَلْنِي أَتَدَبَّرُ آيَاتِهِ وَ أَحْكَامَهُ،
خدایا گواهى میدهم که این کتاب توست که از سوى تو بر رسولت محمّد بن عبد اللّه (درود خدا بر او و خاندانش) نازل گشته، و سخن گویاى توست بر زبان پیامبرت، آن را از سوى خود راهنمایى براى بندگانت قرار دادى، و رشته پیوست ه اى بین تو و بندگان توست.
خدایا پیمان و کتابت را در پیش رویم باز کرده ام، خدایا نگاهم را در آن عبادت، و خواندم را در آن اندیشه، و اندیشه ام را در آن عبرت آموز قرار بده، و مرا از کسانى قرار ده که از بیان پندهایت در قرآن اندرز گیرند، و از نافرمانی هایت دورى نمایند، و هنگام تلاوت آن بر گوشم مهر مزن، و بر دیده ام پرده منه، و خواندنم را خواندن بى تدبّر قرار مده، بلکه آنچنان قرارم ده که در آیات و احکامش تدبّر کنم،
آخِذاً بِشَرَائِعِ دِينِكَ وَ لا تَجْعَلْ نَظَرِي فِيهِ غَفْلَةً وَ لا قِرَاءَتِي هَذَراً إِنَّكَ أَنْتَ الرَّءُوفُ الرَّحِيمُ و بعد از قرائت قرآن مجيد اين دعا را مى خواندند اللَّهُمَّ إِنِّي قَدْ قَرَأْتُ مَا قَضَيْتَ مِنْ كِتَابِكَ الَّذِي أَنْزَلْتَهُ عَلَى نَبِيِّكَ الصَّادِقِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَلَكَ الْحَمْدُ رَبَّنَا اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي مِمَّنْ يُحِلُّ حَلالَهُ وَ يُحَرِّمُ حَرَامَهُ وَ يُؤْمِنُ بِمُحْكَمِهِ وَ مُتَشَابِهِهِ وَ اجْعَلْهُ لِي أُنْساً فِي قَبْرِي وَ أُنْساً فِي حَشْرِي وَ اجْعَلْنِي مِمَّنْ تُرْقِيهِ [تُرَقِّيهِ ] بِكُلِّ آيَةٍ قَرَأَهَا دَرَجَةً فِي أَعْلَى عِلِّيِّينَ آمِينَ رَبَّ الْعَالَمِينَ.
و برگیرنده قوانین دینت باشم، و نگاهم را در آن بى خبرى، و قرائتم را بیهوده و باطل قرار مده، تویى رؤف، و مهربان.
و پس از قرائت قرآن مجید این دعا را می خواندند خدایا آنچه را از حکم کتابت کرده بودی خواندم، کتابى که بر پیامبر راستگویت (درود خدا بر او و خاندانش) نازل کردى، پس سپاس شایسته توست اى پروردگار خدایا مرا از کسانى قرار ده که حلالش را حلال و حرامش را حرام مى شمارند، به محکم و متشابه اش ایمان مى آورند، و آن را مونس در قبر و قیامتم گردان، و مرا از کسانى قرار ده که او را به هر آیه اى که میخواند در برترین جایگاه بهشت بالا برى، آمین اى پروردگار جهانیان.

اعمال روز اول ماه مبارک رمضان

آن چند عمل مستحبّ است: اوّل: غسل نمودن در آب جارى، و بر سر ریختن سى کف دست آب، که در تمام طول سال باعث ایمنى از همه دردها و بیماریهاست.
دوم: کفى از گلاب به روى خویش بزند، تا از خوارى و پریشانی نجات یابد و قدرى هم به سر خود بمالد، تا در آن سال از سرسام [در برخى نسخه ها: برسام، به معنى بیمارى سینه] ایمن گردد.
سوّم: دو رکعت نماز اول ماه را بجا آورد و صدقه بدهد.
چهارم: دو رکعت نماز بخواند، در رکعت اول سوره هاى «حمد» و «انّا فتحنا» را و در رکعت دوم سوره «حمد» و هر سوره دیگرى را که بخواهد بخواند، تا حق تعالى در آن سال بدیها را از او دور سازد، و تا سال آینده در پناه خدا باشد.
پنجم: پس از طلوع فجر این دعا را بخواند:
اللَّهُمَّ قَدْ حَضَرَ شَهْرُ رَمَضَانَ وَ قَدِ افْتَرَضْتَ عَلَيْنَا صِيَامَهُ وَ أَنْزَلْتَ فِيهِ الْقُرْآنَ هُدًى لِلنَّاسِ وَ بَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَ الْفُرْقَانِ اللَّهُمَّ أَعِنَّا عَلَى صِيَامِهِ وَ تَقَبَّلْهُ مِنَّا وَ تَسَلَّمْهُ مِنَّا وَ سَلِّمْهُ لَنَا فِي يُسْرٍ مِنْكَ وَ عَافِيَةٍ إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْ ءٍ قَدِيرٌ .
خدایا ماه رمضان رسید، تو روزه اش را بر ما واجب نموده اى، و قرآن را در آن برای هدایت مردم، و دلایل روشنى از هدایت و شناسایى از باطل نازل کرده اى.
خدایا ما را بر روزه اش یارى کن، و آن را از ما بپذیر، و این ماه را از ما به سلامت دریافت کن، و آن را براى ما از سوى خویش در آسانى و عافیت سالم بدار، همانا تو بر هرچیز توانایى.
ششم: دعاى چهل وچهارم صحیفه کامله را اگر در شب قبل نخوانده بخواند.
هفتم: علاّمه مجلسى در «زاد المعاد» فرموده که شیخ کلینى و شیخ طوسى و دیگران به سند صحیح روایت کرده اند که حضرت موسى بن جعفر علیه السّلام فرمود: در ماه مبارک رمضان در آغاز سال، یعنى روز اول این ماه - چنان که علما فهمیده اند - این دعا را بخوان، و فرمود: هرکه این دعا را براى رضای خدا، و بدون آمیختگى با اغراض ناپسند و ریا بخواند، در آن سال فتنه و گمراهى و آفتى که به دین یا بدنش ضرر برساند به او نرسد، و حق تعالى او را از شرّ آنچه از بلاها در آن سال واقع مى شود حفظ مى نماید.
و دعا این است:
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ الَّذِي دَانَ لَهُ كُلُّ شَيْ ءٍ وَ بِرَحْمَتِكَ الَّتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ ءٍ وَ بِعَظَمَتِكَ الَّتِي تَوَاضَعَ لَهَا كُلُّ شَيْ ءٍ وَ بِعِزَّتِكَ الَّتِي قَهَرَتْ كُلَّ شَيْ ءٍ وَ بِقُوَّتِكَ الَّتِي خَضَعَ لَهَا كُلُّ شَيْ ءٍ وَ بِجَبَرُوتِكَ الَّتِي غَلَبَتْ كُلَّ شَيْ ءٍ وَ بِعِلْمِكَ الَّذِي أَحَاطَ بِكُلِّ شَيْ ءٍ يَا نُورُ يَا قُدُّوسُ يَا أَوَّلا قَبْلَ كُلِّ شَيْ ءٍ وَ يَا بَاقِيا بَعْدَ كُلِّ شَيْ ءٍ يَا اللَّهُ يَا رَحْمَانُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تُغَيِّرُ النِّعَمَ وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تُنْزِلُ النِّقَمَ وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تَقْطَعُ الرَّجَاءَ وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تُدِيلُ الْأَعْدَاءَ وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تَرُدُّ الدُّعَاءَ وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي يُسْتَحَقُّ بِهَا نُزُولُ الْبَلاءِ،
خدایا از تو درخواست میکنم به آن نامت که همه چیز در برابرش فروتن شده، و به رحمتت که همه چیز را فرا گرفته، و به عظمتت که همه چیز در آستانش تواضع نموده، و به عزّتت که بر همه چیز چیره گشته، و به نیرویت که همه چیز در برابرش خضوع یافته، و به جبروتت که بر همه چیز غالب گشته، و به علمت که همه چیز را فرا گرفته، ای نور، اى قدوس، اى اول پیش از هر چیز، اى باقى پس از هر چیز، اى خدا، اى مهربان، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و از من بیامرز گناهانى را که نعمت ها را دگرگون مى سازد، و بیامرز گناهانى را که کینه ها را فرو مى فرستد، و بیامرز گناهانى را که امید به تو را قطع مى کند، و بیامرز گناهانى را که دشمنان را چیره می سازد، و بیامرز گناهانى را که دعا را برمى گرداند، و بیامرز گناهانى را که مردم به سبب آن سزاوار نزول بلا مى شوند،
وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تَحْبِسُ غَيْثَ السَّمَاءِ وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تَكْشِفُ الْغِطَاءَ وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تُعَجِّلُ الْفَنَاءَ وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تُورِثُ النَّدَمَ وَ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتِي تَهْتِكُ الْعِصَمَ وَ أَلْبِسْنِي دِرْعَكَ الْحَصِينَةَ الَّتِي لا تُرَامُ وَ عَافِنِي مِنْ شَرِّ مَا أُحَاذِرُ بِاللَّيْلِ وَ النَّهَارِ فِي مُسْتَقْبَلِ سَنَتِي هَذِهِ اللَّهُمَّ رَبَّ السَّمَاوَاتِ السَّبْعِ وَ رَبَّ الْأَرَضِينَ السَّبْعِ وَ مَا فِيهِنَّ وَ مَا بَيْنَهُنَّ وَ رَبَّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ وَ رَبَّ السَّبْعِ الْمَثَانِي وَ الْقُرْآنِ الْعَظِيمِ وَ رَبَّ إِسْرَافِيلَ وَ مِيكَائِيلَ وَ جَبْرَئِيلَ وَ رَبَّ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ سَيِّدِ الْمُرْسَلِينَ وَ خَاتَمِ النَّبِيِّينَ أَسْأَلُكَ بِكَ وَ بِمَا سَمَّيْتَ بِهِ نَفْسَكَ يَا عَظِيمُ أَنْتَ الَّذِي تَمُنُّ بِالْعَظِيمِ،
و بیامرز گناهانى را که بارش آسمان را باز میدارد، و بیامرز گناهانى را که پرده ها را کنار میزند، و بیامرز گناهانى را که در نابودى شتاب میافکند، و بیامرز گناهانى را که سبب پشیمانى میگردد، و بیامرز گناهانى را که پرده ها را میدرد، و زره محکمت را بر من بپوشان زرهى که نفوذ ناپذیر است، و مرا از شرّ آنچه در شب و روز و آینده این سال از آن حذر میکنم عافیت بخش.
خدایا پروردگار آسمانهاى هفتگانه، و پروردگار زمینهای هفتگانه، و آنچه در آنهاست، و آنچه میان آنهاست، و پروردگار عرش بزرگ، و پروردگار سوره «حمد» و قرآن عظیم، و پروردگار اسرافیل و میکاییل و جبرییل، و پروردگار محمّد (درود خدا بر او و خاندانش) آقاى رسولان و پایان بخش پیامبران، از تو میخواهم به حق ذات پاکت و به حق آنچه خود را به آن نام نهادى، اى بزرگ تویی که به نعمت بزرگ تفضّل میکنى،
وَ تَدْفَعُ كُلَّ مَحْذُورٍ وَ تُعْطِي كُلَّ جَزِيلٍ وَ تُضَاعِفُ [مِنَ ] الْحَسَنَاتِ بِالْقَلِيلِ وَ بِالْكَثِيرِ وَ تَفْعَلُ مَا تَشَاءُ يَا قَدِيرُ يَا اللَّهُ يَا رَحْمَانُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَيْتِهِ وَ أَلْبِسْنِي فِي مُسْتَقْبَلِ سَنَتِي هَذِهِ سِتْرَكَ وَ نَضِّرْ وَجْهِي بِنُورِكَ وَ أَحِبَّنِي بِمَحَبَّتِكَ وَ بَلِّغْنِي رِضْوَانَكَ وَ شَرِيفَ كَرَامَتِكَ وَ جَسِيمَ عَطِيَّتِكَ وَ أَعْطِنِي مِنْ خَيْرِ مَا عِنْدَكَ وَ مِنْ خَيْرِ مَا أَنْتَ مُعْطِيهِ أَحَداً مِنْ خَلْقِكَ وَ أَلْبِسْنِي مَعَ ذَلِكَ عَافِيَتَكَ يَا مَوْضِعَ كُلِّ شَكْوَى وَ يَا شَاهِدَ كُلِّ نَجْوَى وَ يَا عَالِمَ كُلِّ خَفِيَّةٍ وَ يَا دَافِعَ مَا تَشَاءُ مِنْ بَلِيَّةٍ يَا كَرِيمَ الْعَفْوِ يَا حَسَنَ التَّجَاوُزِ تَوَفَّنِي عَلَى مِلَّةِ إِبْرَاهِيمَ وَ فِطْرَتِهِ،
و هر محدوزى را دفع می کنى، و هر نعمت برجسته اى را عطا مى نمایى، و نیکی ها را به کم و زیاد دوچندان مى سازى، و هرکارى که بخواهى انجام مى دهى، اى توانا اى خدا، اى مهربان، بر محمّد و اهل بیتش درود فرست، و در آینده این سال لباس سترت را بر من بپوشان، و چهره ام را به نورت شاداب ساز، و به دوستى ات دوستم بدار، و و مرا به خشنودیت، و شریف کرامتت، و بزرگ عطایت برسان، و به من عطا کن از بهترین چیزی که نزد توست و بهترین چیزى که به بنده اى از بندگانت عطا مى فرمایى، و افزون بر این لباس عافیت و تندرستى بر من بپوشان، اى جایگاه هر شکایت، اى حاضر در هر گفتگوى پنهان، اى داناى هر نهان، اى دفع کننده بلاها آنگونه که خواهى، اى بزرگوار گذشت اى نیکو درگذر، مرا بر آیین ابراهیم و بر فطرت او،
وَ عَلَى دِينِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ سُنَّتِهِ وَ عَلَى خَيْرِ الْوَفَاةِ فَتَوَفَّنِي مُوَالِياً لِأَوْلِيَائِكَ وَ مُعَادِياً لِأَعْدَائِكَ اللَّهُمَّ وَ جَنِّبْنِي فِي هَذِهِ السَّنَةِ كُلَّ عَمَلٍ أَوْ قَوْلٍ أَوْ فِعْلٍ يُبَاعِدُنِي مِنْكَ وَ اجْلِبْنِي إِلَى كُلِّ عَمَلٍ أَوْ قَوْلٍ أَوْ فِعْلٍ يُقَرِّبُنِي مِنْكَ فِي هَذِهِ السَّنَةِ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ وَ امْنَعْنِي مِنْ كُلِّ عَمَلٍ أَوْ قَوْلٍ أَوْ فِعْلٍ يَكُونُ مِنِّي أَخَافُ ضَرَرَ عَاقِبَتِهِ وَ أَخَافُ مَقْتَكَ إِيَّايَ عَلَيْهِ حِذَارَ أَنْ تَصْرِفَ وَجْهَكَ الْكَرِيمَ عَنِّي فَأَسْتَوْجِبَ بِهِ نَقْصاً مِنْ حَظٍّ لِي عِنْدَكَ يَا رَءُوفُ يَا رَحِيمُ.
و بر دین محمّد (درود خدا بر او و خاندانش باد) و روش او، و بر بهترین مرگ ها بمیران، بمیران درحالیکه دوستدار اولیایت، و دشمن دشمنانت باشم.
خدایا مرا در این سال از هر کار یا گفتار یا کردارى که از تو دورم میکند برکنار دار، و به جانب هر عمل یا گفتار یا کردارى که مرا در این سال به تو نزدیک میکند جلب نما، اى مهربان ترین مهربانان، و بازدار مرا از هر عمل یا گفتار یا کردارى که از من سر میزند، و من از سرانجام زیانبارش میترسم، و از خشمت به خاطر آ بر خود بیمناکم، ترسم از این است که روى کریمانه ات را از من بگردانى در نتیجه سزاوار کاستى بهره اى که پیش تو دارم گردم، اى پرلطف اى مهربان
اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي فِي مُسْتَقْبَلِ سَنَتِي هَذِهِ فِي حِفْظِكَ وَ فِي جِوَارِكَ وَ فِي كَنَفِكَ وَ جَلِّلْنِي سِتْرَ عَافِيَتِكَ وَ هَبْ لِي كَرَامَتَكَ عَزَّ جَارُكَ وَ جَلَّ ثَنَاؤُكَ وَ لا إِلَهَ غَيْرُكَ اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي تَابِعاً لِصَالِحِي مَنْ مَضَى مِنْ أَوْلِيَائِكَ وَ أَلْحِقْنِي بِهِمْ وَ اجْعَلْنِي مُسَلِّماً لِمَنْ قَالَ بِالصِّدْقِ عَلَيْكَ مِنْهُمْ وَ أَعُوذُ بِكَ اللَّهُمَّ [يَا إِلَهِي ] أَنْ تُحِيطَ بِي خَطِيئَتِي وَ ظُلْمِي وَ إِسْرَافِي عَلَى نَفْسِي وَ اتِّبَاعِي لِهَوَايَ وَ اشْتِغَالِي بِشَهَوَاتِي فَيَحُولُ ذَلِكَ بَيْنِي وَ بَيْنَ رَحْمَتِكَ وَ رِضْوَانِكَ فَأَكُونَ مَنْسِيّا عِنْدَكَ مُتَعَرِّضاً لِسَخَطِكَ وَ نِقْمَتِكَ اللَّهُمَّ وَفِّقْنِي لِكُلِّ عَمَلٍ صَالِحٍ تَرْضَى بِهِ عَنِّي وَ قَرِّبْنِي إِلَيْكَ زُلْفَى اللَّهُمَّ كَمَا كَفَيْتَ نَبِيَّكَ مُحَمَّدا صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ هَوْلَ عَدُوِّهِ وَ فَرَّجْتَ هَمَّهُ وَ كَشَفْتَ غَمَّهُ [كَرْبَهُ ] وَ صَدَقْتَهُ وَعْدَكَ وَ أَنْجَزْتَ لَهُ عَهْدَكَ،
خدایا در آینده این سال مرا در حفظ و پناه و حمایت خود قرار ده، و پرده تندرستى را بر من بپوشان، و از کرامتت بر من ببخش، عزیز است پناه تو، و بزرگ است ثناى تو، و معبودى جز تو نیست.
خدایا مرا پیرو شایستگان از اولیاى گذشته ات قرار ده، و به آنان ملحقم فرما، و تسلیم آن که از آنان از طرف توراست گفت قرارم ده، خدایا به تو پناه میآورم از اینکه خطایم و ستمم، و زیاده روى بر نفسم، و پیروی از هواوهوسم، و سرگرمیام به شهوت بر من احاطه کند، در نتیجه همه اینها بین من و رحمت و خشنودیات دیوار گردد، و من نزد تو فراموش شوم، و در معرض خشم و کینه ات قرار گیرم.
خدایا مرا براى هر عمل شایسته اى که به سبب آن از من خشنود شودی موفق بدار، و مرا به مقام قربت نزدیک کن.
خدایا چنان که از پیامبرت محمّد (درود خدا بر او و خاندانش) هراس از دشمنش را کفایت کردى، و اندوهش را برطرف نمودى، و غمش را زدودى، و وعده ات را به او وفا کردى، و پیمانت را برایش به پایان آوردى.
اللَّهُمَّ فَبِذَلِكَ فَاكْفِنِي هَوْلَ هَذِهِ السَّنَةِ وَ آفَاتِهَا وَ أَسْقَامَهَا وَ فِتْنَتَهَا وَ شُرُورَهَا وَ أَحْزَانَهَا وَ ضِيقَ الْمَعَاشِ فِيهَا وَ بَلِّغْنِي بِرَحْمَتِكَ كَمَالَ الْعَافِيَةِ بِتَمَامِ دَوَامِ النِّعْمَةِ عِنْدِي إِلَى مُنْتَهَى أَجَلِي أَسْأَلُكَ سُؤَالَ مَنْ أَسَاءَ وَ ظَلَمَ وَ اسْتَكَانَ وَ اعْتَرَفَ وَ أَسْأَلُكَ أَنْ تَغْفِرَ لِي مَا مَضَى مِنَ الذُّنُوبِ الَّتِي حَصَرَتْهَا حَفَظَتُكَ وَ أَحْصَتْهَا كِرَامُ مَلائِكَتِكَ عَلَيَّ وَ أَنْ تَعْصِمَنِي إِلَهِي [اللَّهُمَ ] مِنَ الذُّنُوبِ فِيمَا بَقِيَ مِنْ عُمُرِي إِلَى مُنْتَهَى أَجَلِي يَا اللَّهُ يَا رَحْمَانُ يَا رَحِيمُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَيْتِ مُحَمَّدٍ وَ آتِنِي كُلَّ مَا سَأَلْتُكَ وَ رَغِبْتُ إِلَيْكَ فِيهِ فَإِنَّكَ أَمَرْتَنِي بِالدُّعَاءِ وَ تَكَفَّلْتَ لِي بِالْإِجَابَةِ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ.
خدایا به همانگونه هراس این سال و آفات و امراض و فتنه ها و شرور و اندوهها و تنگی معیشت را در آن از من کفایت کن، و به رحمتت مرا به کمال عافیت، با کامل کردن ریزش نعمت بر من تا پایان عمرم برسان از تو درخواست میکنم درخواست کسیکه بد کرده و ستم روا داشته و درمانده شده و اعتراف به گناه نموده است، و از تو درخواست مى کنم که مرا بیامرزی از آنچه از گناهان بر من گذشته، که آنها را نگهبانانت ثبت نموده و بزرگوار فرشتگانت برشمرده اند و اینکه خدایا در آنچه از عمرم باقى مانده، تا پایان عمر مرا از گناهان نگاه دارى، اى خدا، اى بخشنده، اى مهربان، بر محمّد و اهل بیت محمّد درود فرست، و هر آنچه از تو خواستم، و در طلب آن به جانب تو رغبت نمودم به من عنایت فرما، بدرستى که تو مرا به خواستن فرمان دادی و برایم عهده دار اجابت شدى، اى مهربان ترین مهربانان.
فقیر گوید: سیّد ابن طاووس این دعا را در شمار اعمال شب اوّل ماه ذکر کرده است.

منبع