محیط شناسی پژوهشی عنوان روز چهارم هفته پژوهش

هر پژوهشگر قبل و حین انجام پژوهش خود باید بر محیطی که پژوهش او در آن و برای آن انجام می شود ،آشنایی و اشراف کافی داشته باشد .این محیط شناسی شامل محیط علمی ،محیط موضوعی ، محیط مخاطب و محیط تعاملی است.

محیط علمی شامل رشته های علمی مرتبط با موضوع تحقیق و ظرفیت علمی  هر یک از آن رشته است.

محیط موضوعی ارتباط منطقی و سیستمی موضوع مورد نظر با سایر سر فصلهای علمی مرتبط از یک سو و آثار علمی برجا مانده در خصوص آن موضوع است.

محیط مخاطب جامعه و افراد و اشخاص حقیقی یا حقوقی که تحقیق مورد نظر در مورد آنان و یا برای آنان انجام می شود.

محیط تعاملی  وضعیت و آرایش  مؤسسات و پژوهشکده ها و پژوهشگاه ها و نیز پژوهشگرانی که محقق باید و ناگزیر است ، تحقیق خود را در ارتباط با آنان به انجام رساند.

در مجموع  آنکه پژوهشگر نمی تواند و نباید تحقیق خود را حتی اگر  تحقیقات کاملاً نظری و تئوریک  باشد به صورت انتزاعی و جدای از واقعیات  و شرایط محیطی در چهار عرصه  نامبرده ،دنبال  کند.چرا که در این صورت حاصل تلاش و رنج علمی او در هیچ جا اعتبار و ارزش و مخاطب  پیدا  نخواهد کرد و نهایتاً موجب سرخوردگی پژوهشگر خواهد شد.