به نظر  همه ی لغت شناسان، دین در لغت به معنای اطاعت و انقیاد و در اصطلاح مجموعه ای از معارف مربوط به مبدأ و معاد و دستورات عملی است که توسط پروردگار جهان برای سعادت انسان نازل شده است. در بُعد فردی، دین باعث ایجاد حس کمال گرایی و گرایش به ارزشهای اخلاقی و برخورداری از لذّت های معنوی در انسان می شود، علاوه بر آن دین پاسخی است به نیاز فطری آرامش و اطمینان روحی و روانی و روحیۀ غایتمندی و هدف گرایی را در زندگی پررنگ می کند، در بُعد اجتماعی، دین بیش از هر عامل دیگری وحدت جامعه را تضمین می کند و باعث یکپارچگی ملّت می شود و با تأمین عدالت و دادگری، قسط و عدل اجتماعی را درجامعه ایجاد و نشاط و پویایی را به آن هدیه می کند.

دین گریزی عبارت است از شرایطی که فرد یا جامعه از پذیرش دین و التزام به قواعد آن خودداری می کند، عوامل ایجاد دین گریزی در فرد و جامعه فراوانند، برخی عوامل فردی گریز از دین، شامل؛ گناه و شهوات نفسانی، حبّ دنیا و یا دنیا زدگی، تکبّر و غرور و لجاجت می باشند، که انسان را از متدیّن شدن به دین الهی، باز می دارد، در بعد اجتماعی نیز عوامل زیادی باعث ایجاد دین گریزی می شوند، از جمله آنها می توان وجودعالمان بی عمل و معرفی ناقص و نادرست آنها از دین، آمیخته شدن دین با خرافات، به  کارگیری شیوه های نادرست در تبلیغ، عدم رعایت تدرّج و تمکّن و تسهیل و تیسیر در هدایت و تربیت، تبلیغات و عملکرد دشمنان، خشونت ورزی، به نام دین و دین داری، محیط اخلاقی و اجتماعی نامساعد، عدم فرهنگ سازی و غفلت از زبان هنر را، نام برد.

برای مقابله با ایجاد روحیۀ دین زده گی و دین گریزی در فرد و جامعه، باید در ابتدا به اصلاح اخلاق فردی پرداخت زیرا ریشۀ بسیاری از گناهان را می توان در وجود صفات و اخلاق مذموم و ناپسند در انسان جستجو کرد، بنابراین، تقوا و دوری ازگناه، توبه و بازگشت به سوی خدا، یاد مرگ و ایمان به معاد و حفظ عفّت و رعایت حریم ها باعث افزایش باورهای دینی در فرد می شود. در مرحلۀ بعد باید به تقویت و تحکیم نهاد خانواده پرداخت زیرا خانواده سنگ بنای ساختمان بشریت و کانون رشد و شکوفایی برای استعدادهای اعضاء آن می باشد. لذا تقویت دین داری و دین مداری در خانواده و پیروی از الگوهای دینی و ایجاد امنیت خاطر و آرامش روانی در خانواده باعث تحکیم روابط اعضاء آن و از عوامل مهم مقابله با دین گریزی است.

 به کارگیری شیوه های صحیح در تبلیغ از طریق  استفاده از زبان هنر، اجرای صحیح امر به معروف و نهی از منکر، پرهیز از ایجاد تنفیر در مخاطبان، مقابله با عملکرد دشمنان و مخالفان، اصلاح عملکرد مربیان و محیط های آموزشی، ایجاد فضاهای اسلامی در مدرسه و دقت در انتخاب دوستان و معاشران از عوامل دیگر مقابله با دین گریزی محسوب می شوند.

کلید واژه: دین-جذب-دفع-مذهب-تربیت

پژوهشگر:مرضیه جوانمردی