پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، کتابی را با عنوان «جستارهایی در اخلاق پژوهش» را که شامل مجموعه‌ای از مقالات در موضوع خود است، منتشر کرده است.

در بخشی از مقدمه این کتاب می‌خوانیم: «تأمل در باب ارتباط اخلاق پژوهش و کشف حقیقت از رهگذر پژوهش پرسش‌هایی را برمی‌انگیزد که پاسخ به آن پرسش‌ها در تعیین اهمیت و جایگاه اخلاق در پژوهش بسیار مهم است؛ از جمله آنکه: آیا خاستگاه اخلاق در پژوهش، غیر از خاستگاه نفس پژوهش و کشف حقیقت است؟ آیا دغدغه اخلاقی بودن در پژوهش، دغدغه‌ای دینی و ناشی از تعلیم و تربیت دینی است؟ آیا دغدغه کشف حقیقت غیر از دغدغه اخلاقی بودن است؟ … آیا کشف حقیقت بدون التزام به اخلاق ممکن است؟ … البته پاسخ به این پرسش‌ها ساده نیست، اما آنچه مسلم به نظر می‌رسد این است که اگر قائل به نوعی شکاف بین «اخلاق» و «پژوهش» شدیم ــ مثل نگاهی که دانش را منحصر در هست‌ها می‌کند و اخلاق را در بایدها ــ در آن صورت، جمع آن دو بدون نظریه‌پردازی جدی ممکن نخواهد بود.» (ص 2)

«جستارهایی در اخلاق پژوهش» که به اهتمام رستم فلاح گردآوری شده، دارای چهار فصل است که در مجموع، 10 مقاله را از 12 نویسنده در بر می‌گیرد. فصل نخست این کتاب، «ضرورت، مبانی و رهیافت‌ها در اخلاق پژوهش» نام دارد. در این فصل دو مقاله با عناوین «اهمیت اخلاق در پژوهش و مبانی پژوهش اخلاقی» و «رهیافت سازمانی به اخلاق پژوهش» به چاپ رسیده است.

«گستره اخلاق پژوهش»، عنوان فصل دوم کتاب حاضر است. در این فصل سه مقاله با عناوین « اخلاق ترجمه»، «اخلاق و آیین استناد» و «اخلاق کتابخانه‌ها: ارزش‌ها، چالش‌ها و راهکارها» به چاپ رسیده‌اند.

فلاح در فصل سوم به مقالاتی در زیر موضوع «مسائل اخلاق پژوهش» پرداخته است. خوانندگان در این فصل، مقاله های «امانت‌داری در پژوهش» و «انتحال: از سرقت ادبی تا معضلی آکادمیک» را می‌خوانند.

فصل پایانی کتاب، «ترویج اخلاق پژوهش و موانع آن» نام دارد. در این فصل سه مقاله با عناوین «حقوق کاربران کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی»، «ضرورت رهیافت حقوقی به اخلاق در پژوهش‌های پزشکی» و «موانع ساختاری رشد حرفه‌گرایی در میان پژوهشگران ایران: رهیافت اخلاقی» را از نظر می‌گذرانند.

کتاب دارای «دیباچه پژوهشکده» و «مقدمه»ای به قلم گردآورنده مجموعه است. رستم فلاح در مقدمه خود پس از نگاهی به برخی آثار و پژوهش‌های مشابه، به معرفی مقالات و پدیدآورندگان آنها می‌پردازد. مقدمه او با این بیت آغاز می‌شود: «تکیه بر جای بزرگان نتوان زد به گزاف / مگر اسباب بزرگی همه آماده کنی». نویسنده، نام شاعر را «سعدی» ذکر کرده است در حالی که این بیت در غزلی از حافظ با مطلع «بشنو این نکته که خود را ز غم آزاده کنی / …» قرار دارد.

کتاب «جستارهایی در اخلاق پژوهش»، در 364 صفحه، با شمارگان 200 نسخه، به بهای 16 هزار و 300 تومان منتشر شده است.

برگرفته از http://www.ibna.ir