وجود فعلی بهشت و جهنم
[ ای مرید راه آخرت!] بهشت و جهنم فعلا موجودند، نه اینکه چنانچه بعضی گمان کردهاند بعداً در قیامت موجود میشوند، زیرا که سبب وجود بهشت، همان ایمان واقعی و تقوا و عمل صالح است که اهلش در همین عالم دارا میباشند و اسباب جهنم از زنجیرهای هفتاد زرعی که فرموده: ( ذَرعُهَا سَبعُونَ ذِرَاعاً) سوره حاقه، آیه 32 و غلها و آتش سوزان که ناشی از متابعت دنیوی و هوا و هوس و مخالفت مولا که در این عالم به صورت عیش گوارا مینماید؛ لکن وقتی پردهی طبیعت عقب رفت و در قیامت که هر چیزی به حقیقت خود ظاهر گردید، اشقیا میبینند این همان غل و زنجیری است که خود در دنیا تهیه نمودهاند.
چون سبب بهشت و جهنم، اعمال و اخلاق خود انسان است و وقتی سبب، تحقق یافت، مسبّب نیز تحقق پذیرد؛ پس، از اینجا معلوم میشود که بهشت و جهنم از همین عالم به وجود آید و بهشت، در باطن و حقیقت بهشتیان در معنا نه در صورت، موجود است و نیز جهنم، در معنا نه در صورت، در باطن جهنّمیان نهفته و محیط بر آنان است و در قیامت صورت گرفته، ظاهر میگردد.
منبع:سرو ناز( هفتصد و پنجاه کلمه در اخلاق و سیر و سلوک الی الله از عارفه مجتهده، حکیم متألّهه حاجیه خانم امین ( بانوی ایرانی )، تألیفِ م . الف ، ص 382 و 383، نشر تراث.