وحدت و همگرایی کانون گفتمان قرآن:

وحدت و برادری از جمله اموری است که در قرآن کریم مورد تأکید فراوان قرار گرفته است. در قرآن کریم با تعابیر گوناگونی از مسئله ی وحدت سخن به میان آمده است.

در یک جا خداوند می فرماید:«انما المؤمنون اخوه» ؛ به درستی که مؤمنان برادران یکدیگرند.

قرآن کریم، یکی از بلاهایی را که مانند صاعقه، طغیان رودها و دریاها برای جامعه ی اسلامی مضرو خطرناک می شناسد، اختلاف و تنازع وگروه گروه شدن مردم است. پس ما نیز به عنوان داعیه داران اسلام و معرفت باید مطیع امر خدای سبحان باشیم و از نزاع و اختلاف دست برداشته و دست برادری به سوی دیگر امت های اسلامی دراز کنیم و لبیک گوی فرمان خدا باشیم که فرموده: «واعتصموا بحبل الله جمیعا و لاتفرقوا» ؛ و همگی به ریسمان الهی چنگ زنید و پراکنده نشوید. امام خمینی (ره) تأکید بر وحدت را از جمله مسائل مهم سیاسی قرآن به شمار می آورند و در این باره می فرمایند: از مسائل مهم سیاسی قرآن دعوت به وحدت و منع از اختلاف است. با تعبیرهای مختلفی که در قرآن کریم، منع تنازع بین مسلمین و سران مسلمین است که نکته اش را هم فرموده است که «لا تنازعوا فتفشلوا و تذهب ریحکم» ؛ فشل شدن از این بدتر چه که کشورهای پهناور اسلامی با همه ی قدرتی که از حیث سیاسی، از حیث نظامی، از حیث ذخایر دارند، در مقابل اسرائیل همه فشل هستند؟ دشمنی که حمله بر اسلام کرده است و حمله بر بلاد مسلمین کرده است و هرروز توسعه را زیاد می کندو قانع به یک کشور هم برای خودش نیست، مسلمین در مقابل او فشل هستند. پس اسلام امروز مظلوم است و قرآن مهجور است. احکام قرآن مهجور است به اینکه در مأذنه ها اذان می گویند و نماز می خوانند و اکثر احکام سیاسی اسلام را به آن اعتنا ندارند. پس مسلمانان را چه شده است که فریاد هزاران کودک مظلوم گرفتار در چنگ استعمار را نمی شنوند؟

قدرتهای بزرگ سعی دارند تا با حیله گری و با تبلیغات و با استفاده از وابستگان خود، برهمه چیز اسلام سلطه پیدا کنند، چرا که آنها با اصل اسلام مخالفند، آنها می دانند که اگر در زیر پرچم اسلام میلیاردها جمعیت مجتمع شوند، برای آنها در دنیا زندگی کردن مشکل می شود و دست جنایتکار همه ی آنها قطع می شود. با این شرایط آیا بسنده کردن به قرائت قرآن کافی است؟

خیر؛ قرآن باید در تمام شئون انسانی اسلام حاضر و ناظر باشد. امام (ره) براین باور بودند که اگر مسلمین فقط همین یک فرمان خدا؛ که آنها را به برادری دعوت کرده است را عمل نمایند، در برابر هرگونه آسیب از سوی دشمنان اسلام، مصون خواهند ماند. ایشان خاطرنشان می کنند که: اگر در تمام کشورهای اسلامی همین یک دستور خدا را که عقد اخوت بینشان انداخته است را عمل بکنند، قابل آسیب دیگر نیست. اگر این یک میلیارد جمعیت به این حکم خدا سرنهاده باشند، اطاعت کرده بودند همین یک امر را که انما المؤمنون اخوه، برادرند اینها، اگر این برادری در همه جا بود، اگر این برادری در همه قشرهای ملتها بود، این گرفتاریها برای ما پیدا نمی شد. وحدت تکلیف شرعی: مسلمین مأمورند به دستی و مواصلت و نیکویی به یکدیگر و موّدت و اخوّت، و معلوم است که آنچه موجب ازدیاد این معنی می شود، محبوب و آنچه این عقد اخوت را بگسلد و تفرقه بین مسلمین بیاندازد مغبوض صاحب شرع و مخالف مقاصد عالی اسلام است، امام با توجه به ضرورت اجتماعی و آثار مهم وحدت، آن را تکلیف الهی و شرعی می دانند و وحدت واقعی را نشانه ی نفوذ دین در افراد می دانستند و همواره چنین رهنمود می کردند: «روزی که احساس کردید که محبت و برادری میان شما و سایر اقشار خدمتگذار زیاد می شود، بدانید که ایمانتان زیادتر گردیده است». ایشان اختلاف و تفرقه اندازی را از جمله گناهانی برمی شمردند که به سختی مورد آمرزش خداوند قرار می گیرد:«شما توجه داشته باشید که یک کلمه ی اختلاف آمیز از گناهان بزرگ است که مشکل است خدای تبارک و تعالی بیامرزد». اگر ما نگاهی به آموزه های اخلاقی دین مبین اسلام بیندازیم خواهیم دید که پرهیز از ایجاد تفرقه و تشتت میان گروه های مختلف مردم، از جمله امور مهم اخلاق اسلامی به شمار می آید، تا جایی که در قرآن کریم برای اخوت و برادری پاداش اخروی در نظر گرفته شده است؛ چرا که هرچیزی که ما در این دنیا کاشت می کنیم در سرای آخرت درو خواهیم کرد.

برادری و وحدت نیز از جمله اموری است که صورت غیبی آن در آخرت اینگونه معرفی شده است: «و نزعنا ما فی صدورهم من غل اخوانا علی سرر متقابلین» ؛ هرگونه حسد و کینه و دشمنی را از سینه ی آنها برمی کنیم، در حالی که همه برادرند، و بر تختها روبروی یکدیگر قرار دارند. اتحاد و همدلی محکی است برای ایمان و اعتقاد و به فرموده ی امام راحل (ره): « این محکی است که ما ببینیم به دیگران به چشم برادری نگاه می کنیم و برادروار با هم هستیم یا که خدای نخواسته یک خصومتی در کار است و یک گرفتاری هایی است». ایجاد وحدت در میان مسلمین به عنوان نعمت و رحمتی است از جانب خدای سبحان و به هراندازه که ما مسلمانها در برابر این نعمت شکرگزار باشیم و تمام سعی و تلاشمان این باشد که اگر وحدتی ایجاد می نمائیم، قصدی جز رضایت حضرت حق نداشته باشیم، مسلماً این رحمت الهی ادامه پیدا خواهد کرد و انشاءالله انسجام اسلامی در میان همه ی ملت های مسلمان پدیدار خواهد شد و مسلمین به ابرقدرت دنیا تبدیل خواهند شد، البته این امر به شرطی محقق خواهد شد، که ما مسلمانها، نه طرف «مغضوب علیهم» برویم و نه به طرف «ضالین» بلکه پیرو «صراط مستقیم» باشیم.

پروین صارم پور